ལོ་ཙཱ་བས་ནམ་རྒྱུན་ཡིག་སྒྱུར་བྱེད་སྐབས་ལག་ལེན་དངོས་ཀྱི་མྱོང་བ་ཡོད་པའི་ཐོགཐོས་པ་རྒྱ་ཆེར་བསགས་ནས་ཀླད་པའི་ནང་ཐ་སྙད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོ་ཡོད་པ་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད།སྐབས་དོན་དང་བསྟུན་ནས་ཐ་སྙད་དེ་དག་སྤྱོད་མཁས་པོ་བྱ་རྒྱུ་ནི་གནད་དམ་པ་རེད་སྙམ།...

ཀེའུ་ཞེས་པ་ནི་བོད་སྔ་རབས་ཀྱི་དག་བྱེད་མཁན་པོའི་གཞུང་ཇི་སྙེད་ཅིག་དང་རྗེས་སུ་རིམ་པར་གྲུབ་པའི་ཚིག་མཛོད་མང་པོར་ཐོན་ཡོད་པ་མ་ཟད།ལྷག་ཏུ་བཙན་པོ་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་མཇུག་ཙམ་ལ་བསྒྱུར་པའི་ནང་པའི་གཞུང་གི་འདུལ་བ་དང་།གསོ་རིག་གི་གཞུང་དུ་སྔ་མོ་ནས་བཀོད་ཡོད་ལ།ཁོར་ཡུག་གི་གནས་སྟངས་ཀྱི་ཆ་ནས་བཤད་ནའང་ཀེའུ་ནི་རང་རེའི་ཡུལ་ནས་སྐྱེ་འཚར་སླ་བའི་སྔོ་རིགས་ཤིག་ཡིན་པས་ན།སྒོག་རིགས་ལས་ཀེའུ་དང་བྲག་ཕུགགནའ་དུས་བོད་ཀྱི་རུས་བཅས་ཀྱི་དོན་ལ་འཇུག་པའི་ཀེའུ་ཞེས་པ་ནི་གཞན་ནས་འཁྱར་བའི་ཐ་སྙད་ལྡོམ་པོ་ཞིག་མ་ཡིན་པར་བོད་རང་གི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་དྲི་བསུང་བའི་འཐུལ་བའི་མིང་བརྡ་རྣལ་མ་ཞིག་ཡིན་པར་སྙམ་མོ།།...

སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་སུ་ཕྱིན་པ་དང་བསྟུན་ནས་བོད་སྐད་དུ་མིང་བརྡ་གསར་པ་དང་ཆེད་ལས་བརྡ་ཆད་མང་པོ་ཞིག་བྱུང་དང་འབྱུང་བཞིན་མཆིས་ཤིང་།མིང་བརྡ་གསར་པ་གཅིག་གྱུར་བྱེད་པའི་ཐད་དཀའ་ངལ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་པས།ལས་ཁུངས་དང་རྩ་འཛུགས།མི་སྒེར་སོགས་ཀྱིས་བོད་སྐད་ཀྱི་མིང་བརྡ་གསར་པ་གཏན་འབེབས་ཀྱི་ལས་ཀ་མང་པོ་ཞིག་སྤེལ་ནས་མིང་བརྡ་གཅིག་གྱུར་གྱིས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པར་ནུས་པ་མི་དམན་པ་བཏོན་ཡོད།དཔྱད་རྩོམ་འདིར་དེང་རབས་བོད་སྐད་ཀྱི་མིང་བརྡ་གསར་པའི་ཡིག་སྒྱུར་དང་གཏན་འབེབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་བྱས་ཐོགབོད་སྐད་ཀྱི་མིང་བརྡ་གསར་པ་གཏན་འབེབས་ཀྱི་མིག་སྔའི་གནས་བབ་སྤྱི་སྡོམ་བྱས་ཡོད་ཅིང་།བརྡ་ཆད་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་གནས་ཚུལ་དང་དངོས་ཡོད་དཀའ་ངལ་ལ་བསམ་གཞིག་བཏང་སྟེ་མིང་བརྡ་གཅིག་གྱུར་བྱེད་པར་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྐད་ཆའི་ཁོར་ཡུག་ལ་དོ་སྣང་བྱ་དགོས་པར་མ་ཟད།མིང་བརྡ་གཏན་འབེབས་གནང་རྗེས་མིང་བརྡ་ཁྱབ་གདལ་དུ་གཏོང་བ་དང་མིང་བརྡ་དོ་དམ་བྱེད་པའི་ཐད་ནས་ཤུགས་སྣོན་བྱ་དགོས་པའི་བསམ་ཚུལ་བཏོན་ཡོད།...

མི་རིགས་སྐད་ཡིག་ལོ་ཙཱ་ནི་ཆེད་ལས་རང་བཞིན་ཆེས་ཆེར་ལྡན་པའི་བྱ་གཞག་ཅིག་ཡིན།མི་རིགས་རང་གི་སྐད་དང་ཡི་གེ་ཤེས་ཤིང་།སྐད་ཡིག་ཡིག་སྒྱུར་ལ་དུངས་པ་ཟབ་པའི་ཡོན་ཏན་པ་དག་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་དཔུང་སྡེ་རུ་འཇུག་དགོས།གསུམ་ནས་མཉམ་འདྲེས་སྨྱན་སྦྱོར་དྲིལ་སྒྲོག་གི་ཡོན་ཏན་པ་སྐྱོང་བ།མཉམ་འདྲེས་སྨྱན་སྦྱོར་གྱི་དུས་འདིར།ལོ་ཙཱ་པའི་དཔུང་སྡེ་ན་གཞོན་ཅན་དུ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་དགོས་ཤིང་།སྨྱན་སྦྱོར་གསར་པར་དགའ་ཞིང་འཇོན་པའི་ཆེད་ལས་འཇོན་མི་གསར་འགྱུར་སྡེ་ཁག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ།མི་རིགས་སྐད་ཡིག་གི་གསར་འགྱུར་མཉམ་འདྲེས་སྨྱན་སྦྱོར་བྱ་གཞག་གོང་ནས་གོང་དུ་སྤེལ་ཏེ།མཉམ་འདྲེས་དྲིལ་སྒྲོག་གི་དར་ཆ་མཐོ་རུ་བསྒྲེང་དགོས་སོ།།...

«ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་རྣམ་བཤད»ཅེས་པའི་དེབ་འདི་ཉིད་ནི་ཀྲུང་གོའི་མི་རིགས་མང་པོའི་གྲུབ་ཚུལ་དང་འཕེལ་རྒྱས།སྲ་བརྟན་དུ་གཏོང་བའི་སྐོར་གླེང་བའི་རིག་གཞུང་ཆེད་དེབ་ཅིག་ཡིན་ལ།འདིར«ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་རྣམ་བཤད»ཅེས་པའི་དཔེ་དེབ་དེ་ཉིད་ཀྱི་པར་སྐྲུན་དོན་སྙིང་དང་བོད་འགྱུར་དགེ་མཚན་སོགས་ཞིབ་ཏུ་གླེང་ཡོད།...

སྐད་བརྡའི་གྲུབ་ཆ་གལ་ཆེན་གཏམ་དཔེའམ་གྲུབ་ཚིག(成语)ལ་མཚོན་ན།ཚིག་ཉུང་ཞིང་དོན་འདུས་པ།སྒྲིག་གཞི་ཚགས་དམ་ཞིང་སྣང་བརྙན་གསལ་བ།མཚོན་ཐབས་གསོན་ཉམས་ལྡན་ཞིང་རིག་གནས་ཀྱི་ནང་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འདུས་པའི་ཁྱད་ཆོས་དང་ལྡན་པས།གཏམ་དཔེ་ལས་སྐད་ཡིག་གང་དེའི་ཁྱད་ཆོས་དང་རིག་གནས་ཀྱི་ཁྱད་གཤིས་མངོན་པར་མཚོན་ཡོད།འདིར«མའོ་ཙེ་ཏུང་གི་གསུང་རྩོམ་གཅེས་བསྡུས»(འོག་ཏུ«གཅེས་བསྡུས»ཞེས་བསྡུ་རྒྱུ།)གཞིར་བྱས།དེ་ལས་བྱུང་བའི་གཏམ་དཔེ་ཁག་ཅིག་གི་སྒྱུར་སྟངས་ལ་རིགས་ཕྱེ་བའི་རྨང་གཞིའི་སྟེང་།དགོངས་པ་མཐིལ་རྟོགས།ཁ་མིག་ཡར་བལྟ།གནའ་བཟང་དེང་སྤྱོད།རང་གི་སློབ་སྦྱོང་བཅས་ལ་དམིགས་ཏེ་དབྱེ་ཞིབ་ཕྲན་ཙམ་བྱས་ཡོད།...

དུས་རབས་བརྒྱད་པའི་དུས་སྨད་དུ་ལོ་ཙཱ་བ་སྐ་བ་དཔལ་བརྩེགས་དང་།ཅོག་རོ་ཀླུའི་རྒྱལ་མཚན།ཞང་ཡེ་ཤེས་སྡེ་སོགས་ཀྱིས་བཙན་པོའི་དགོངས་དོན་ལྟར་སྔོན་གྱི་ལོ་ཙཱའི་ཉམས་མྱོང་ཕྱོགས་སྡོམ་དང་ཐ་སྙད་གཅིག་གྱུར་བྱེད་པ་དང་།དེ་མིན་ལོ་ཙཱའི་ཁྲོད་བྱུང་བའི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱ་ཆེད།སཾ་བོད་ཐ་སྙད་ཤན་སྦྱར་དང་ལོ་ཙཱའི་གཞུང་ལུགས་སྤེལ་མའི«སྒྲ་སྦྱོར་བམ་གཉིས»བརྩམས་པ་དང་།སྐབས་དེ་ནས་བཟུང་བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱའི་བྱ་གཞག་མངོན་པར་འཕེལ་བ་རེད།།...

རྒྱ་བོད་སྐད་ཡིག་ཁྲོད་ཀྱི་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་མིང་སོ་སོར་ཕན་ཚུན་འདྲ་བའི་ཆ་ཡོད་ལ་མི་འདྲ་བའི་ཆའང་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཡོད་ཅིང་།མ་གཞི་བོད་ཡིག་ལ་རྒྱ་ཡིག་ཇི་བཞིན་གྱི་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་མིང་ཧ་ལས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོ་མེད་ཀྱང་།བརྗོད་དོན་ཁ་གསལ་སྟོན་པར་ཤུགས་རྐྱེན་གཏན་ནས་མེད།འོན་ཀྱང་།ཡིད་གཟབ་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་ལ།ང་ཚོས་ནམ་རྒྱུན་ལོ་ཙཱའི་ལས་ལ་ཞུགས་སྐབས།ཐོག་མར་ང་ཚོས་བོད་ཡིག་ལ་རྒྱ་ཡིག་དང་འཚམ་པའམ་ཁ་འཕྲོད་པའི་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་མིང་ཡོད་མེད་ལ་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་བྱས་ཏེ།གལ་ཏེ་དེ་བསྟུན་གྱི་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་མིང་ཡོད་ཚེ།ང་ཚོས་ཐད་སྒྱུར་རམ་དོན་སྒྱུར་གྱི་ངལ་བ་དང་དུ་མ་བླངས་པར་བོད་ཡིག་ཇི་བཞིན་སྤྱོད་དགོས་ཤིང་།གལ་ཏེ་དེ་མཚུངས་ཀྱི་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་མིང་མེད་ཚེ།བོད་ཡིག་གི་སྐད་ཆའི་འགྲོས་དང་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་གཞིར་བཟུང་སྟེ་གང་ལ་གང་འཚམ་དང་ཅི་ལ་ཅི་འགབ་ཀྱིས་ལོ་ཙཱ་བྱེད་དགོས་སོ།།...

ལོ་ཙཱའི་དཔྱད་བརྗོད་བྱེད་ཐབས་ནི་གཏན་ཚིགས་རིག་པའི་ཐད་དང་སྐད་བརྡ་རིག་པའི་ཐད།བསྡོམས་རྩིས་རིག་པའི་ཐད།སྐད་དོན་རིག་པའི་ཐད།པར་གཞི་རིག་པའི་ཐད།མཛེས་སྡུག་རིག་པའི་ཐད་སོགས་ཟུར་མང་པོ་ཞིག་མཆིས་ན་ཡང་སྐབས་འདིར་རྒྱ་བོད་གཞུང་ཡིག་ལོ་ཙཱའི་དམིགས་བསལ་གྱི་ཆ་ལ་གཞིགས་ཏེ་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲགསྡུར་བ་བཅས་ཀྱི་དཔྱད་བརྗོད་བྱེད་ཐབས་བསྟན་ཞིང་།དེ་ཡང་དཔྱད་བརྗོད་བྱེད་མཁན་སོ་སོའི་ཡོན་ཏན་དང་དམིགས་ཡུལ།བྱ་ཡུལ།ཐབས།ཁ་ཕྱོགས་སོགས་མི་འདྲ་བའི་དབང་གིས་དཔྱད་བརྗོད་བྱས་པ་ཡང་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་།དེ་བས་དཔྱད་བརྗོད་བྱེད་མཁན་དག་གིས་རང་རང་གི་ལག་ལེན་གྱི་ཉམས་མྱོང་སོགས་ལ་གཞིགས་ཏེ་གང་ལ་ཅི་འགབ་དེ་ལ་དེ་འཚམ་དུ་དཔྱད་པ་སྣ་ཚོགས་བྱེད་རྒྱུ་ལས་ཕྱོགས་རེས་དང་རང་འདོད་ཀྱི་དབང་དུ་མི་ཚུད་པར་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་རྒྱ་ཡིས་ཡོངས་སུ་བསྡམས་ཏེ་དཔྱད་པ་གཏོང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་ཡིན་ནོ།།...

འཛམ་གླིང་སྔོན་ཐོན་སྐད་ཡིག་ལྡུམ་རའི་ནང་།།སྒྲ་དང་རི་མོའི་གེ་སར་རབ་ངོམས་པའི།།བརྡ་སྤྲོད་ཀུན་ནུས་ཡིད་དགའི་མེ་ཏོག་བཞིན།།བོད་ཡིག་འདི་ཉིད་མཛེས་སྡུག་རབ་ཏུ་ལྡན།།གང་ཞིག་སྐད་ལུགས་ཡིག་སྲོལ་དང་མཐུན་པའི།།གནའ་བོའི་བརྡ་དང་ཕྱིས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ལས།།གྲུབ་པའི་ངག་གི་བརྗོད་པ་མ་ལུས་ཀུན།།འདི་ཡིས་སྨྲ་ཤེས་དོན་རྟོགས་མི་ཐུབ་ཅི།།...