མི་རིགས་སྐད་ཡིག་ལོ་ཙཱ་ནི་ཆེད་ལས་རང་བཞིན་ཆེས་ཆེར་ལྡན་པའི་བྱ་གཞག་ཅིག་ཡིན།མི་རིགས་རང་གི་སྐད་དང་ཡི་གེ་ཤེས་ཤིང་།སྐད་ཡིག་ཡིག་སྒྱུར་ལ་དུངས་པ་ཟབ་པའི་ཡོན་ཏན་པ་དག་གསར་འགྱུར་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་དཔུང་སྡེ་རུ་འཇུག་དགོས།གསུམ་ནས་མཉམ་འདྲེས་སྨྱན་སྦྱོར་དྲིལ་སྒྲོག་གི་ཡོན་ཏན་པ་སྐྱོང་བ།མཉམ་འདྲེས་སྨྱན་སྦྱོར་གྱི་དུས་འདིར།ལོ་ཙཱ་པའི་དཔུང་སྡེ་ན་གཞོན་ཅན་དུ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་དགོས་ཤིང་།སྨྱན་སྦྱོར་གསར་པར་དགའ་ཞིང་འཇོན་པའི་ཆེད་ལས་འཇོན་མི་གསར་འགྱུར་སྡེ་ཁག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ།མི་རིགས་སྐད་ཡིག་གི་གསར་འགྱུར་མཉམ་འདྲེས་སྨྱན་སྦྱོར་བྱ་གཞག་གོང་ནས་གོང་དུ་སྤེལ་ཏེ།མཉམ་འདྲེས་དྲིལ་སྒྲོག་གི་དར་ཆ་མཐོ་རུ་བསྒྲེང་དགོས་སོ།།...

«ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་རྣམ་བཤད»ཅེས་པའི་དེབ་འདི་ཉིད་ནི་ཀྲུང་གོའི་མི་རིགས་མང་པོའི་གྲུབ་ཚུལ་དང་འཕེལ་རྒྱས།སྲ་བརྟན་དུ་གཏོང་བའི་སྐོར་གླེང་བའི་རིག་གཞུང་ཆེད་དེབ་ཅིག་ཡིན་ལ།འདིར«ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་ཚོགས་པའི་རྣམ་བཤད»ཅེས་པའི་དཔེ་དེབ་དེ་ཉིད་ཀྱི་པར་སྐྲུན་དོན་སྙིང་དང་བོད་འགྱུར་དགེ་མཚན་སོགས་ཞིབ་ཏུ་གླེང་ཡོད།...

སྐད་བརྡའི་གྲུབ་ཆ་གལ་ཆེན་གཏམ་དཔེའམ་གྲུབ་ཚིག(成语)ལ་མཚོན་ན།ཚིག་ཉུང་ཞིང་དོན་འདུས་པ།སྒྲིག་གཞི་ཚགས་དམ་ཞིང་སྣང་བརྙན་གསལ་བ།མཚོན་ཐབས་གསོན་ཉམས་ལྡན་ཞིང་རིག་གནས་ཀྱི་ནང་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འདུས་པའི་ཁྱད་ཆོས་དང་ལྡན་པས།གཏམ་དཔེ་ལས་སྐད་ཡིག་གང་དེའི་ཁྱད་ཆོས་དང་རིག་གནས་ཀྱི་ཁྱད་གཤིས་མངོན་པར་མཚོན་ཡོད།འདིར«མའོ་ཙེ་ཏུང་གི་གསུང་རྩོམ་གཅེས་བསྡུས»(འོག་ཏུ«གཅེས་བསྡུས»ཞེས་བསྡུ་རྒྱུ།)གཞིར་བྱས།དེ་ལས་བྱུང་བའི་གཏམ་དཔེ་ཁག་ཅིག་གི་སྒྱུར་སྟངས་ལ་རིགས་ཕྱེ་བའི་རྨང་གཞིའི་སྟེང་།དགོངས་པ་མཐིལ་རྟོགས།ཁ་མིག་ཡར་བལྟ།གནའ་བཟང་དེང་སྤྱོད།རང་གི་སློབ་སྦྱོང་བཅས་ལ་དམིགས་ཏེ་དབྱེ་ཞིབ་ཕྲན་ཙམ་བྱས་ཡོད།...

དུས་རབས་བརྒྱད་པའི་དུས་སྨད་དུ་ལོ་ཙཱ་བ་སྐ་བ་དཔལ་བརྩེགས་དང་།ཅོག་རོ་ཀླུའི་རྒྱལ་མཚན།ཞང་ཡེ་ཤེས་སྡེ་སོགས་ཀྱིས་བཙན་པོའི་དགོངས་དོན་ལྟར་སྔོན་གྱི་ལོ་ཙཱའི་ཉམས་མྱོང་ཕྱོགས་སྡོམ་དང་ཐ་སྙད་གཅིག་གྱུར་བྱེད་པ་དང་།དེ་མིན་ལོ་ཙཱའི་ཁྲོད་བྱུང་བའི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བྱ་ཆེད།སཾ་བོད་ཐ་སྙད་ཤན་སྦྱར་དང་ལོ་ཙཱའི་གཞུང་ལུགས་སྤེལ་མའི«སྒྲ་སྦྱོར་བམ་གཉིས»བརྩམས་པ་དང་།སྐབས་དེ་ནས་བཟུང་བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱའི་བྱ་གཞག་མངོན་པར་འཕེལ་བ་རེད།།...

རྒྱ་བོད་སྐད་ཡིག་ཁྲོད་ཀྱི་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་མིང་སོ་སོར་ཕན་ཚུན་འདྲ་བའི་ཆ་ཡོད་ལ་མི་འདྲ་བའི་ཆའང་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཡོད་ཅིང་།མ་གཞི་བོད་ཡིག་ལ་རྒྱ་ཡིག་ཇི་བཞིན་གྱི་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་མིང་ཧ་ལས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོ་མེད་ཀྱང་།བརྗོད་དོན་ཁ་གསལ་སྟོན་པར་ཤུགས་རྐྱེན་གཏན་ནས་མེད།འོན་ཀྱང་།ཡིད་གཟབ་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་ལ།ང་ཚོས་ནམ་རྒྱུན་ལོ་ཙཱའི་ལས་ལ་ཞུགས་སྐབས།ཐོག་མར་ང་ཚོས་བོད་ཡིག་ལ་རྒྱ་ཡིག་དང་འཚམ་པའམ་ཁ་འཕྲོད་པའི་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་མིང་ཡོད་མེད་ལ་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་བྱས་ཏེ།གལ་ཏེ་དེ་བསྟུན་གྱི་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་མིང་ཡོད་ཚེ།ང་ཚོས་ཐད་སྒྱུར་རམ་དོན་སྒྱུར་གྱི་ངལ་བ་དང་དུ་མ་བླངས་པར་བོད་ཡིག་ཇི་བཞིན་སྤྱོད་དགོས་ཤིང་།གལ་ཏེ་དེ་མཚུངས་ཀྱི་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་མིང་མེད་ཚེ།བོད་ཡིག་གི་སྐད་ཆའི་འགྲོས་དང་བརྡ་སྤྲོད་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་གཞིར་བཟུང་སྟེ་གང་ལ་གང་འཚམ་དང་ཅི་ལ་ཅི་འགབ་ཀྱིས་ལོ་ཙཱ་བྱེད་དགོས་སོ།།...

ལོ་ཙཱའི་དཔྱད་བརྗོད་བྱེད་ཐབས་ནི་གཏན་ཚིགས་རིག་པའི་ཐད་དང་སྐད་བརྡ་རིག་པའི་ཐད།བསྡོམས་རྩིས་རིག་པའི་ཐད།སྐད་དོན་རིག་པའི་ཐད།པར་གཞི་རིག་པའི་ཐད།མཛེས་སྡུག་རིག་པའི་ཐད་སོགས་ཟུར་མང་པོ་ཞིག་མཆིས་ན་ཡང་སྐབས་འདིར་རྒྱ་བོད་གཞུང་ཡིག་ལོ་ཙཱའི་དམིགས་བསལ་གྱི་ཆ་ལ་གཞིགས་ཏེ་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲགསྡུར་བ་བཅས་ཀྱི་དཔྱད་བརྗོད་བྱེད་ཐབས་བསྟན་ཞིང་།དེ་ཡང་དཔྱད་བརྗོད་བྱེད་མཁན་སོ་སོའི་ཡོན་ཏན་དང་དམིགས་ཡུལ།བྱ་ཡུལ།ཐབས།ཁ་ཕྱོགས་སོགས་མི་འདྲ་བའི་དབང་གིས་དཔྱད་བརྗོད་བྱས་པ་ཡང་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་།དེ་བས་དཔྱད་བརྗོད་བྱེད་མཁན་དག་གིས་རང་རང་གི་ལག་ལེན་གྱི་ཉམས་མྱོང་སོགས་ལ་གཞིགས་ཏེ་གང་ལ་ཅི་འགབ་དེ་ལ་དེ་འཚམ་དུ་དཔྱད་པ་སྣ་ཚོགས་བྱེད་རྒྱུ་ལས་ཕྱོགས་རེས་དང་རང་འདོད་ཀྱི་དབང་དུ་མི་ཚུད་པར་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་རྒྱ་ཡིས་ཡོངས་སུ་བསྡམས་ཏེ་དཔྱད་པ་གཏོང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་ཡིན་ནོ།།...

འཛམ་གླིང་སྔོན་ཐོན་སྐད་ཡིག་ལྡུམ་རའི་ནང་།།སྒྲ་དང་རི་མོའི་གེ་སར་རབ་ངོམས་པའི།།བརྡ་སྤྲོད་ཀུན་ནུས་ཡིད་དགའི་མེ་ཏོག་བཞིན།།བོད་ཡིག་འདི་ཉིད་མཛེས་སྡུག་རབ་ཏུ་ལྡན།།གང་ཞིག་སྐད་ལུགས་ཡིག་སྲོལ་དང་མཐུན་པའི།།གནའ་བོའི་བརྡ་དང་ཕྱིས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ལས།།གྲུབ་པའི་ངག་གི་བརྗོད་པ་མ་ལུས་ཀུན།།འདི་ཡིས་སྨྲ་ཤེས་དོན་རྟོགས་མི་ཐུབ་ཅི།།...

རྒྱ་བོད་སྐད་རིགས་གཉིས་ལས་གཏམ་དཔེའི་ལོ་ཙཱ་བྱེད་ཐབས་གཞིར་བཞག་ནས་དཔྱད་བསྡུར་རགས་ཙམ་བྱས་པ་ཡིན་ཞིང་།ལོ་ཙཱའི་ལག་ལེན་དངོས་ལ་འཇུག་པའི་སྐབས་སྒྱུར་ཐབས་རིགས་དེ་གསུམ་པོ་ཁོ་ནར་བརྟེན་དགོས་པའི་ངེས་པ་མེད་པར།ད་དུང་དེ་ལས་མང་བའི་ཐབས་ལམ་གང་མང་ཞིག་ཡོད་སྲིད་པས།ང་ཚོས་རྣམ་ཀུན་རྒྱ་བོད་གཏམ་དཔེ་ལོ་ཙཱ་བྱེད་སྐབས།ཐོག་མར་གཏམ་དཔེའི་ནང་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་དགོས་པ་དང་།དེ་རྗེས་བུ་ཡིག་ཏུ་མ་ཡིག་གི་གཏམ་དཔེའི་ནང་དོན་དང་ཁ་འཕྲོད་པའི་གཏམ་དཔེ་ཡོད་མེད་ལ་དོ་སྣང་བྱས་ཏེ།གལ་ཏེ་བུ་ཡིག་ཏུའང་མ་ཡིག་གི་གཏམ་དཔེའི་ནང་དོན་དང་ཆ་འདྲ་བའི་གཏམ་དཔེ་ཡོད་ཚེ་དེ་བསྟུན་གྱིས་སྤྱད་ན་ལེགས་པར་མཐོང་ཞིང་།གལ་ཏེ་བུ་ཡིག་ཏུ་མ་ཡིག་གི་གཏམ་དཔེའི་ནང་དོན་དང་ཆ་འདྲ་བའི་གཏམ་དཔེ་མེད་ཚེ།ད་གཟོད་ལོ་ཙཱའི་ཐབས་ལམ་གང་འཚམ་ཞིག་སྤྱད་དེ་བུ་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་དགོས་པ་ཡིན།...

རིག་གནས་འཛུགས་སྐྲུན་དང་མི་རིགས་ཁག་བར་གྱི་འགྲོ་འོང་གོ་རིམ་ཁྲོད་བསྐྲུན་པའི་ཕན་ཚུན་མཛའ་མཐུན་དང་ཞི་གནས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྣང་ཚུལ་དེ་ནི་རིག་གནས་ཀྱི་ལོ་ཙཱའི་ལས་ཀ་དང་འཇིག་རྟེན་མིག་ཏུ་གྱུར་པའི་མི་རིགས་ཁག་མང་པོའི་ལོ་ཙཱ་བ་དང་འབྲལ་ཐབས་མེད་པས།ལོ་ཙཱས་ཀྲུང་གོའི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་གི་མི་རིགས་ཁག་བར་གྱི་འགྲོ་འོང་སྤེལ་རེས་དང་མཉམ་འདྲེས་ཐད་ལ་ནུས་པ་བླ་ལྷག་ཐོན་ཡོད་པ་ཤེས་དགོས་ཤིང་།མ་འོངས་པར་འདིའི་ཕྱོགས་ལ་དོ་སྣང་དང་སྔར་བས་གཏིང་ཟབ་ཀྱི་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་རྒྱུ་ནི་གལ་ཆེན་ནང་གི་དོན་ཆེན་ཞིག་གོ།...

དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ་དང་ཟུར་ལྟའི་དཔེ་ཆ་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ནས་བོད་ཀྱི་ས་མིང་གི་ལོ་རྒྱུས་ལ་རྒྱུས་ལོན་ཡོང་བ་དང་།དེ་ལས་བོད་ཀྱི་ཡུལ་ལུང་ཁག་གི་ས་མིང་སྒྱུར་སྟངས་ཀྱི་དབྱེ་བའི་ཁྱད་ཆོས་ཤེས་འཚོལ་ཐུབ་པར་བྱས་ནས།ཁྱད་ཆོས་དེ་དག་གཞིར་བཟུང་སྟེ་དཔེ་ལ་སྦྱར་ནས་ཕན་ཚུན་བསྡུར་བའི་ཐབས་ཀྱིས་ཡུལ་སོ་སོའི་ས་མིང་སྒྱུར་སྟངས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང་ཧེ་བག་ཆུང་དུ་བཏང་ནས་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་ངག་ནས་འདོན་ཐུབ་ལ་གོ་བ་ཡང་དག་ལེན་ཐུབ་ཕྱིར།ཡུལ་ལུང་སོ་སོའི་ས་ཆའི་གཞི་ཁྱོན་ཆེ་ས་ཁོ་ནར་མ་བལྟས་པར་ཆེ་ཆུང་གཉིས་ཀའི་ཐོག་ནས་བོད་རྒྱ་ས་མིང་ཡིག་སྒྱུར་གྱི་འགྱུར་སྐྱོན་དང་རྩ་དོན་སྐོར་རགས་ཙམ་གླེང་བར་འདོད།...