༄༅། །«ཏུན་ཧོང་ཡིག་རྙིང»དུ་འཁོད་པའི་ཁར་ཙན་བ་མགོ།

       «ཏུན་ཧོང་ཡིག་རྙིང»B.M 8212(187)དུ། དབྱར་བཙན་པོ：ཕོ་བྲང་ཟུ་སྤུགྀ། ཕོ་བྲང་སྡྀང་སྣ་བཞུགས། དབྱར་འདུན་མལ་ཏྲོའྀ:། བརྫེན་ཐང་དུ་འདུས། །མདོ་སྨད་གྱྀ་། དབྱར་འདུན་ཉས་གྱྀ་ཞོ་ཐང་དུ་འདུས། །དགུན་ཕོ་བྲང་བྱར་གྱྀ་ལྕང་བུ་ན་བཞུགས:། །དགུན་འདུན་སྐྱྀ་བུར་དུ་འདུས‍། །མདོ་སྨད་གྱྀ་དགུན་འདུན་གཙེ་ནམ་ཡོར་དུ་འདུས་ཏེ་བློན་སྐྱེས་བཟང་ལས་སྩོགས་པས། །ཁར་ཙན་བ་མགོ་དང་ཀེའུ་ཤན་གཉིས་ཕབ། །ཞང་སྟོང་རྩན་གྱིས་ཟོང་ཅུ་དང་ཟངས་ཀར་གཉྀས་ཕབ་པར་ལོ་གཅྀག་། །།ཅེས་འཁོད་པ་ལས། “ཁར་ཙན་བ་མགོ་”ཟེར་བ་དེ་ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་ཀན་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་བ་ཙེ་རྫོང་ངམ་ལིན་ཐན་རྫོང་གི་མཁར་ནུབ་ནས་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ་༧དང་ཕྱེད་ཙམ་གྱིས་ཆོད་པའི་གུར་ཆེན(古战镇)གྲོང་རྡལ་གུར་ཆེན་སྡེ་བ་དང་ཅོ་ནེ་རྫོང་ཨ་གཟིགས་ཐང་ངམ་ཨ་ཚེ་ཐང(阿子滩)གྲོང་རྡལ་ཨ་ཚེ་ཐང་སྡེ་བའི་བར་གྱི་རི་རྒྱུད་ཅིག་གི་ཐེམ་ཐོག་ཏུ་མཆིས་ཤིང་། དེ་ལ་རྒྱ་སྐད་དུ“牛头城”ཞེས་ཟེར་རོ། །

       “ཁར་ཙན་བ་མགོ”ཞེས་པའི་ཁར་ཙན་ནི་མཁར་བཙན་ཏེ། དགྲ་ཟླས་རྒོལ་བར་དཀའ་བའི་མཁར་རྫོང་བཙན་པོ་ལ་མཁར་བཙན་དང་རྫོང་བཙན་ཞེས་གནའ་སྔ་མོ་ནས་བཤད་སྲོལ་ཡོད་པ«གླིང་སྒྲུང»སོགས་ལས་ཤེས་ཐུབ་ལ། ཀན་སུའུ་ཝུའུ་ཝེའི་ལེང་ཅུ(武威凉州城)ལའང«ཏུན་ཧོང་ཡིག་རྙིང»དུ“ཁར་ཙན་ལེང་ཅུ”ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་ཁག་ཏུ“སྐུ་ཁར་མ་རུ”ཞེས་དང“ཙན་ཐང་སྒོ་བཞི”ཞེས་བྲིས་འདུག་པ་མཐོང་དུ་ཡོད་པས། “ཁར་ཙན”ཞེས་པ་མཁར་རྫོང་བཙན་པོ་ལ་གོ་བ་ལས་གཞན་དུ་འདའ་ས་མེད་དོ། །

       “བ་མགོ”ཞེས་པ་ནི་མཁར་གྱི་ཆགས་དབྱིབས་ལ་བརྟེན་ནས་བཏགས་པ་སྟེ། མཁར་གྱི་ཆགས་དབྱིབས་མདུན་དམའ་ཞིང་རྒྱབ་མཐོ་བ། སྟོད་ཡངས་ཤིང་སྨད་དོག་པ་བ་ལང་གི་མགོ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་པས“བ་མགོ”ཞེས་བཏགས་པ་སྟེ། འབྲེལ་ཡོད་ཡིག་ཆར་མཁར་འདི་ནི་ཅིན་ནུབ་མའི(西晋(266年—317年)དུས་སུ་འ་ཞ་བས་བསྐྲུན་སྐད་དུ་བཤད་ལ། མཁར་ཤུལ་དེ་མཆིས་སའི་ཡུལ་ཕྱོགས་སམ་རྫོང་གི་མིང་ལ་ད་ལྟ་བོད་སྐད་དུ“བ་ཙེ”ཞེས་ཟེར་བའང་གནའ་སྔ་མོར“ཁར་ཙན་བ་མགོ་རྩེ”ཞེས་བརྗོད་སྲོལ་བྱུང་བ་ཚིག་སྡུད་བྱས་ཏེ“བ་རྩེ”ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ཟུར་ཆག་པ་ཨེ་ཡིན་སྙམ་སྟེ་བརྟག

       ཡིག་རྙིང་གི་མ་ཡིག་ཏུ་ལོ་ཚིགས་མི་གསལ་ཡང་། སྐུ་ཞབས་ཝང་ཡའོ་དང་ཁྲིན་ཅན་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་མཆན་བཏབ་པའི«ཏུན་ཧོང་ནས་ཐོན་པའི་གནའ་ཡིག་ཞིབ་དཔྱད་ཕྱོགས་བསྒྲིགས»ཞེས་བྱ་བར(《敦煌古藏文文献探索集》上海古籍出版社，2008年8月)། མ་ཡིག་ལ“(གླང་གི་ལོ་ལ་བབསྟེ)”ཞེས་འབྲུ་སྣོན་བྱས་ཤིང་། (p19)འགྱུར་ཡིག་ཏུ། “及至牛年(肃宗上元二年，辛丑，公元761年)”(p100)ཞེས་སྤྱི་ལོ༧༦༡པ་ལྕགས་གླང་ལོར་བློན་སྐྱེས་བཟང་ལ་སོགས་པས་དྲ་མ་དྲངས་ནས་མཁར་དེ་ཕབ་པར་ངོས་འཛིན་བྱས་འདུག་གོ། །