བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་དང་དེའི་དགོས་མཚན་རང་བཞིན་ལ་ཅུང་དཔྱད་པ།

　　དང་བོ།    གླེང་གཞི་བཤད་པ།
　　འཛམ་གླིང་གི་ཡང་རྩེ་འབོད་པའི་བོད་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་འདི་ཉིད་གནའ་སྔ་མོའི་དུས་ནས་བཟུང་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་གི་བཀོད་པ་ལེགས་ཤིང་རྩྭ་ཆུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་རི་རབ་དང་གངས་ཆེན།མཚོ་དང་མཚེའུ་ལ་སོགས་པའི་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ། ཨ་གར་དང་ཙན་དན། ཤུག་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བྱུང་གི་ཤིང་སྨན་མང་བོ་ཡོད་པ་མ་ཟད།ཁོད་ཡངས་ཤིང་ཕ་མཐའ་མི་མངོན་པའི་སྤངས་ཐང་དང་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་བཞད་པ།ཁྱད་པར་དུ་རི་བོ་ཐམས་ཅད་ཤིང་ནགས་ཀྱིས་ཁེངས་ཤིང་བྱ་བྱེའུ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྐད་སྙན་བར་མེད་སྒྲོག་པ་དང་སྟག་དྲེད་དོམ་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་གཅན་གཟན་བག་ཡེངས་ངང་རྒྱུ་བ།ཤ་བ་དང་གླ་བ།གཙོད་དང་འབྲོང་ལ་སོགས་པའི་རི་དྭགས་ཁྱུ་དང་ཁྱུ་བྱས་ནས་འགྲོ་བའི་རང་བྱུང་གི་ཡུལ་གྲུ་བཟང་ཞིང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཞིག་ཡིན། དེར་བརྟེན་གནས་དེ་ལ་འཚོ་ཞིང་བཞུགས་པའི་བོད་རིགས་མི་དམངས་རྣམས་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱི་ངང་རྒྱུད་དྲང་ཞིང་རང་རྒྱུད་བཟང་བ་དང་བློ་རིག་ཆེ་ཞིང་དཔའ་མཛངས་ལྡན་པ།སྙིང་རྗེ་ཆེ་ཞིང་ལས་བརྩོན་པ། ཁྱད་པར་མི་རིགས་གཞན་གྱི་རིག་གཞུང་གི་སྙིང་བཅུད་ལེན་པར་མཁས་པའི་མི་རིགས་ཡ་རབས་ཞིག་ཡིན་ལ་ཁོང་ཚོས་གནའ་སྔ་མོ་དུས་ནས་བཟུང་རང་བྱུང་གི་འཇིགས་སྣང་སྣ་ཚོགས་ལ་འཐབ་རྩོད་དང་བཀག་འགོག་བྱེད་པའི་བྱ་རིམ་ཁྲོད་དུ་བྱ་དངོས་གསར་གཏོད་དང་བྱས་རྗེས་མང་པོ་བཞག་ཡོད་པ་དཔེར་ན་སྤང་ཐང་ཞིང་དུ་རྨོས་ནས་གྲོ་ནས་སྲན་གསུམ་བྱུང་བ་དང་འབྲོང་རྐྱང་དགོ་གསུམ་ཁྱིམ་དུ་བཀུགས་ནས་རྟ་ནོར་ལུག་གསུམ་བྱུང་བ། བལ་རྩིད་འཐག་དུ་འཁེལ་ནས་མགོ་སྦྲ་དང་རས་གོས་བྱུང་བ། རྩྭ་རྩི་ཤིང་དང་སྔོ་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པའི་འབྱུང་བར་ཞིབ་འཇུག་གནངས་ནས་ཕན་གནོད་དང་སྨན་དུག་དབྱེ་བ། ཤེས་དཔལ་རིག་གསུམ་གྱི་སྙིང་བོ་བླངས་ནས་སྒྲ་ཚད་བཟོ་གསོ་ལ་སོགས་པའི་རིག་གནས་བྱུང་བ། ལྕགས་བཟོ་དང་ཤིང་བཟོ། རྡོ་བཟོ་ལ་སོགས་པའི་ལས་རིགས་ཆེད་ལས་བྱུང་བ། གླུ་དང་གར། རྩེད་རིག་ལ་སོགས་པའི་དམངས་ཁྲོད་སྒྱུ་རྩལ་བྱུང་བ། དུང་དང་དྲིལ་བུ། གླིང་བུ་ལ་སོགས་པའི་རོལ་མོའི་རོལ་ཆས་བྱུང་བ། རྟ་རྒྱུགས་དང་མདའ་འཕེན། ཐག་འཐེན་ལ་སོགས་པའི་རྩེད་མོའི་རྩེད་འཚར་བྱུང་བ་སོགས་ཤིན་ཏུ་མང་། འདི་ལྟར་ང་ཚོའི་མེས་པོ་ཚོས་ཁྲག་དང་རྔུལ་གྱི་ཐིགས་པ་ལས་བསགས་པའི་ཤེས་རིག་རྣམ་པ་མང་ལ་གཏིང་ཟབས་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་པ། མཐའ་མེད་པ། དཔང་མཐོ་ཞིང་རབ་ཏུ་ལྕི་བས་ན་འཛམ་གླིང་གི་མཁས་དབང་དང་ཞིབ་འཇུག་པ་མང་པོའི་ཞིབ་འཇུག་དང་རྟོགས་དཔྱོད་གནང་ཡུལ་ད་གྱུར་ཡོད་པ་རེད།
　　དེར་ཡང་སྒྲ་རིག་པ་དང་བཟོ་བ་རིག་པ།གསོ་བ་རིག་པ་དང་ནང་དོན་རིག་པ། ཚད་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་རིག་གནས་ཆེ་བ་ལྔ་དང་སྙན་ངག་དང་མངོན་བརྗོད། ཟློས་གར་དང་དཀར་རྩིས། སྡེབ་སྦྱོར་ལ་སོགས་པའི་རིག་གནས་ཆུང་བ་ལྔ་སྟེ་རིག་གནས་ཆེ་ཆུང་བཅུ་རུ་དབྱེ་ཡོད་པ་ལས་སྒྲ་རིག་པ་ནི་མིང་ཚིག་ངག་གསུམ་གྱི་དག་ཆ་གསལ་བར་སྟོན་པའི་རིག་གཞུང་ཞིག་ཡིན་ཏེ་དེང་སྐབས་མཁས་དབང་མང་བོའི་སུམ་རྟགས་དག་གསུམ་ལ་བཞད་པ་དང་ནང་དོན་རིག་པ་ནི་ནང་སེམས་ཁམས་ཉིད་འདུལ་བར་བྱེད་པའི་གཞུང་ལུགས་ཤིག་ཡིན། ཚད་མ་རིག་པ་ནི་དངོས་ཡོད་ཀྱི་དོན་དག་གང་ཡིན་པ་རྣམས་རིག་པའི་སྒོ་ནས་ནོར་འཁྲུལ་མེད་ཅིང་ཡང་དག་པར་གཏན་ལ་འབེབས་བྱེད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། གསོ་བ་རིག་པ་ཞེས་པ་ནི་ནད་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་དབྱེ་བ། རྟགས། བཅོས་ཐབས་སོགས་ཞིབ་ཕྲའི་སྒོ་ནས་ཟིན་བྲིས་སུ་བཀོད་པའི་གཞུང་ལུགས་ཤིག་ཡིན།བཟོ་བ་རིག་པ་ནི་བཟོ་ལས་ཀྱི་རིག་པ་ཞིག་ཡིན་ཏེ་དེ་ལའང་ལུས་བཟོ་དང་ངག་བཟོ་ཡིད་བཟོ་གསུམ་དུ་བཤད་ཡོད། དེ་དག་ལ་རྨོངས་བཤད་དང་ཉོག་བཤད། གླེན་བཤད་དང་ལོག་བཤད་སོགས་གཏན་ནས་མ་མཆིས་བར་ཚིག་ངག་གི་ཤེས་པ་གྲོལ་ཞིང་སྨྲ་བརྗོད་ཀྱི་སྒོ་མོ་ཕྱེས་པ།རབ་རིབ་དང་མོག་མོག་གི་དྲི་མས་མ་གོས་པ།དགོས་པའི་མཚན་མ་མང་ཞིང་རྟོགས་པའི་ལྟ་བ་མཐོ་བ། གདམས་པའི་མན་ངག་ཟབས་ཅིང་ལུང་དང་རིག་པས་བརྒྱན་པ།ཤེས་པ་མཐའ་དག་གི་སྙིང་བཅུད་བསྡུས་པ།ཁྱད་པར་དུ་བྱམས་དང་སྙིང་རྗེ་རྩ་བར་བཟུང་ནས་འགྲོ་དྲུག་སེམས་ཅན་མཐའ་དག་བདག་ཉིད་གཅིག་དུ་ལྟ་བ།ཐ་མལ་པའི་སྐྱེ་བོ་སུ་ཡིན་རུང་ཐར་བ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་འཕང་བརྙེས་ཆོག་པ། བདག་གཞན་གྱི་དབྱེ་བ་མེད་པ་སོགས་མདོར་ན་སེམས་ཁམས་གཙོ་བོར་བཟུང་ཞིང་སྒོ་གསུམ་འཇུག་པའི་སྤྱོད་པ་དྲང་བོར་སྟོན་པ་ཞིག་གོ། དེའི་གོ་དོན་ནི་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཤེས་དཔལ་བློ་གསུམ་གྱི་སྙིང་བོ་བསྡུས་ལེན་བྱས་ནས་ཟིན་བྲིས་སུ་བཀོད་པའམ་ཡང་ན་བྱ་དངོས་གང་རུང་ཞིག་གསར་གཏོད་བྱས་པའི་བརྒྱུད་རིམ་དང་ཕན་ནུས། བཀོལ་སྟངས་སོགས་མིའི་རིགས་ལ་གསལ་བཤད་གནངས་ནས་ཟིན་བྲིས་སུ་བཀོད་པའི་བརྩམ་ཆོས་དག་ལ་བྱ་བ་དང་དེ་ལའང་ཕྱི་གླིང་གི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་དང་བོད་ཀྱི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས།རྒྱའི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་སོགས་པའི་མི་རིགས་ཀྱི་དབྱེ་པའི་རིག་གཞུང་དང་མཚན་ཉིད་རིག་པ་དང་རྫས་འགྱུར་རིག་པ།དངོས་ལུགས་རིག་པ། ལོ་རྒྱུས་དང་རྣམ་ཐར་ལ་སོགས་པའི་དུས་ཀྱི་དབྱེ་བའི་རིག་གཞུང་སོགས་ཤིན་ཏུ་མང་ངོ་།
　　སྤྱིར་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཤིག་ཡིན་ན་དེ་ལ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གནས་བབ་དང་དུས་རབས་ཀྱི་རང་བཞིན།གོ་རྟོགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སོགས་ཡོད་པ་མ་ཟད།ཆོས་ཉིད་རང་བཞིན་དང་མི་རིགས་རང་བཞིན་སོགས་ཀྱང་ཡོད། སྒོས་སུ་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཤིག་ཡིན་ན་དེ་ལ་དེ་འཚམས་ཀྱི་ཞེན་ཆ་དང་རྟོགས་བཟོ་སྒྲོ་བཏགས་ཀྱི་ཆ་སོགས་ཀྱང་ལྡན་པ་རེད།འཛམ་གླིང་གི་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་གང་དང་གང་ཞིག་ཡིན་རུང་དེ་ཉིད་ལ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་དགོས་མཚན་ཡོད་ལ་གནས་ལུགས་དང་དབྱེ་བ། མཚན་ཉིད་དང་ནང་དོན་སོགས་ཀྱང་མི་གཅིག།ཡིན་ནའང་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ནང་དོན་ཆ་ཚང་མིན་དང་དགོས་མཚན་ཡོད་མིན་དེ་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་དེ་ཉིད་ལ་ཐད་ཀར་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་མ་ཡིན་ཏེ་རིག་གཞུང་དེ་ཉིད་རྩོམ་མཁན་དང་དེ་ཉིད་གནས་སའི་ཁོར་ཡུག་དང་ཡུལ་མི་རྣམས་ལ་འབྲེལ་ཡོད་དེ།རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་དེ་ཉིད་དང་པོ་རྩོམ་པ་པོའི་སྐྱེས་སྟོབས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ལ་བརྟེན་ནས་གང་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་མཚན་བྱང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ནང་དོན་དང་རྩ་བའི་དབྱེ་བ།གནས་ལུགས་གསལ་བཤད།དགོས་པའི་མཚན་མ་སོགས་ཡིད་ལ་བྱང་ཆུབ་དགོས་པ་དང་། གཉིས་པ་དེ་ཉིད་བརྩམས་པའི་རྩ་བའི་ཐབས་ལམ་དང་དམིགས་ཡུལ།ཁ་ཕྱོགས་སྙིང་བསྡུས་སོགས་ས་གནས་དེ་གའི་ཁོར་ཡུག་ཡུལ་ལྗོངས་དང་བསྟུན་ཅི་ཐུབ་གང་སྟོན་གང་ཐུབ་མ་བྱས་ན་གཞུང་གི་ངོ་བོ་ཡལ་བའམ་ཡང་ན་དྲི་མ་བྲལ་བ་ཡིན་པས་ནང་དོན་དང་དགོས་མཚན་ཅི་ཡང་མེད་པ་རེད།དེ་བས་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་ཤིག་ཡིན་ཚེ་ངེས་པར་དུ་ཁོར་ཡུག་ཡུལ་ལྗོངས་དང་ཡུལ་མིའི་གོམས་གཤིས་སོགས་ལ་དོ་སྣང་བྱ་དགོས།ང་ཚོ་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ཞིག་ལ་མཚོན་ནས་བཤད་ནའང་བོད་ཡུལ་དང་བོད་མི། ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་སོགས་ལ་ཁ་བྲལ་མི་རུང་།གལ་སྲིད་དེ་དག་དང་ཁ་བྲལ་ཚེ་རིག་གཞུང་གི་ངོ་བོ་ཡལ་བ་ཡིན་ནོ།འཛམ་གླིང་དུ་མིང་དུ་གྲགས་པའི་རིག་གཞུང་བརྩམ་ཆོས་མཐའ་དག་རྩོམ་པོ་པོའི་ཤེས་བྱའི་ཆུ་ཚད་མཐོ་བ་དང་ཁོར་ཡུག་དང་ཡུལ་མིའི་ཞིབ་འབྲི་ཟབས་པ།རྟོགས་བཟོ་དང་གསར་གཏོད་ལེགས་པ་སོགས་ཀྱིས་ཁྱད་ཆོས་ལྡན།ང་ཚོ་བོད་ལ་མཚོན་ནའང་གཞུང་བརྩོམ་པ་ལ་དུས་བཀག་རིམ་པ་གསུམ་བརྒྱུད་དགོས་པ་སྟེ་དང་བོ་སྐྱོར་སྦྱང་གི་དུས་རིམ་དང་གཉིས་པ་ལུང་རིག་འཆད་སྦྱིན་གྱི་དུས་རིམ།གསུམ་པ་རིག་ལམ་དམ་བཅའ་མཐར་ཕྱིན་གྱི་དུས་རིམ་སྟེ་འདི་གསུམ་ཡོངས་སུ་བརྒྱུད་ཚར་ན་ད་བཟོད་གཞུང་བརྩམ་ཆོག།ཡིན་ནའང་ད་ལྟ་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་འགྱུར་གྱི་དབང་གིས་རྩོམ་རིག་བརྩམས་ཆོས་བརྩོམ་པ་ལ་ཤེས་བྱའི་ཆུ་ཚད་དང་བློ་སྦྱོང་དུས་རིམ་གྱིས་བཀག་རྒྱ་མེད་པར་སྐྱེས་རྒན་གཞོན་དང་བློ་རབ་འབྲིང་གང་གིས་གཞུང་བརྩམ་ཆོག་པ་ཞིག་ཏུ་སྣང་།སྣང་ཚུལ་འདི་ཡིས་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་བརྩམས་ཆོས་དང་གཞུང་ལུགས་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བར་བཀག་འགོག་ཆེན་པོ་བཟོས།དུས་ཀྱི་དབྱེ་བའི་རིག་གཞུང་ལའང་དེང་རབས་རིག་གཞུང་དང་ཉེ་རབས་རིག་གཞུང་།གནའ་རབས་རིག་གཞུང་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ་དང་རྣམ་པའི་ཆ་ནས་རིག་གཞུང་གསར་བ་དང་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གཞུང་གཉིས་སུ་དབྱེ་བ་ལས་མཚན་ཉིད་རིག་པ།རྫས་འགྱུར་རིག་པ།དངོས་ལུགས་པ་དང་ཕྱི་གླིང་གསོ་རིག་ལ་སོགས་པ་ནི་དེང་རབས་རིག་གཞུང་གི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཤིང་སྒྲ་དང་ཚད་མ།བཟོ་དང་གསོ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གཞུང་གི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་རེད།དེ་ལས་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་ནི་བློ་གྲོས་ཀྱི་མཁྱེན་རྒྱ་ཡངས་ཤིང་ཤེས་བྱ་རིག་གནས་ཀྱིས་ཕྱུག་པའི་རང་རེའི་བོད་ཀྱི་སྔོན་བྱོན་མེས་པོ་གོང་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནད་རིགས་སྣ་ཚོགས་ལ་འཐབ་རྩོད་དང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་བྱ་རིམ་ཁྲོད་དུ་ནད་ཐོག་གི་ཉམས་མྱོང་མང་པོ་བསགས་ནས་མི་རབས་ནས་མི་རབས་བར་ལ་བརྒྱུད་སྤྲད་པའི་ངག་ཐོག་གི་གསོ་རིག་དང་རྒྱ་གར་ནག་དང་བལ་ཡུལ་ལ་སོགས་པའི་གསོ་རིག་གི་སྙིང་བོའི་ཡང་སྙིང་བསྡུས་ལེན་བྱས་པའི་ཡིག་ཐོག་གི་གསོ་རིག་གཉིས་མཉམ་གཅིག་ཏུ་ཕྱོགས་བསྡོམས་གནང་ནས་བརྩམས་པ་ཞིག་ཡིན་ལ་དེ་ཉིད་ལ་ད་བར་དུ་མ་མཐའ་ཡང་ལ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་དང་སུམ་བརྒྱའི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་པའི་སྲོལ་རྒྱུན་གསོ་རིག་ཅིག་ཡིན་ཞིང་འཛམ་གླིང་གི་རིག་གནས་ཁྲོད་དུ་མཚན་སྙན་གྱི་འོད་སྟོང་འབར་ཞིང་རྒྱལ་ཁབ་དང་མཁས་པ་མང་བོས་ཞིབ་འཇུག་དང་དབྱེ་ཞིབ་བྱེད་བཞིན་པའི་རིག་གཞུང་གི་མ་ལག་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད།བོད་རིག་པའི་ཁྲོད་དུའང་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་རིག་གནས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་ནོ།དེ་ནི་འབྱུང་བ་རིག་པའི་རྣམ་བཤད་གཙོ་བཟུང་ཞིང་ཆགས་གནས་འཇིག་གསུམ་དང་འཕེལ་ཟད་འཁྲུགས་གསུམ་གྱི་སྣང་ཚུལ་གསལ་སྟོན་བྱེད་པའི་རིག་གཞུང་ཞིག་ཡིན་པས་ལྟོས་པ་ཙམ་གྱི་གོ་དཀའ་ཞིང་གསང་བའི་གདམས་པ་ཞིག་ཏུ་སྣང་།འདིར་དེ་ཉིད་ཀྱི་དགོས་མཚན་དང་མཚན་ཉིད་རང་བཞིན་ལ་ཅུང་ཙམ་དཔྱད་པར་བྱའོ།།