རྐང་ཚ་ཞེས་པའི་མིང་དང་འབྲེལ་ཏེ་ལྡོང་དང་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ལ་དཔྱད་པ།

                                     གཉིས་པ། ལྡོང་དང་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་འབྲེལ་བའི་སྐོར།
     སྤྱིར་བཏང་། ཚ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ངོས་ནས་དམག་དང་འབྲེལ་བའི་གོ་བ་ཅི་ཡང་བསྟན་མེད་པས། ཐ་སྙད་དེའི་བྱུང་ཁུངས་དངོས་ནི་དམག་དང་འབྲེལ་བ་མེད་ཅེས་བརྗོད་ཆོག དེ་བཞིན་ཏོག་དང་རྨོག ཕྱག དམུ་སོགས་ནི་དམག་དང་འབྲེལ་བའི་ཐ་སྙད་ཅིག་མ་ཡིན་པར། གནའ་བོའི་བོད་ཀྱི་རུས་རྒྱུད་རྙིང་བ་འགའ་ཡི་མིང་ཡིན་ཚུལ་དེ་དག་དང་འབྲེལ་བའི་ཚོ་བ་དང་མི་རྒྱུད་སྐོར་གྱི་ལོ་རྒྱུས་དག་བཀླགས་ན་ཤེས་ཐུབ། ལོ་རྒྱུས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གོ་རིམ་ཁྲོད་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་དེ་དག་ལ་འགྱུར་བ་བྱུང་མེད་ཅེས་སྨྲ་མི་ཐུབ་ཀྱང་། རུས་མིང་དེ་དག་ལྡོང་གི་ཁོངས་སུ་བསྡུས་པ་དེ་ལ་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཡོད་སྙམ། བོད་ཡིག་གི་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ་ལྟར་ན། ཚ་ཆེན་ཞེས་པའི་ཚ་ནི་ཚ་བོ་སྟེ་དབོན་པོའི་དོན་ལ་འཇུག  ཚིག་དོན་འདིའི་སྟེང་ནས་ལྡོང་གི་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་ཚེ་དེ་ནི་ལྡོང་གི་ཚ་བོའམ་དབོན་པོའི་རིགས་ལྟ་བུར་གོ་མོད། བྱེ་བྲག་ཐ་སྙད་རེ་རེ་ཡི་ངོས་ཚིག་ལྟར་ན། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པར་ཏོག་ཚ་དང་རྨོག་ཚ། གཡི་ཚ། དམུ་ཚ། འགོ་ཚ། རྐང་ཚ་ཞེས་རུས་ཏོག་དང་རྨོག གཡི། དམུ། འགོ། རྐང་སོགས་ཀྱི་ཚ་བོ་ཡིན་ཚུལ་དེ་ཡིན། རུས་རྒྱུད་དེ་དག་མང་ཤོས་ནི་བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་སུ་མདོ་སྨད་དུ་ས་མཚམས་སྲུང་བའི་དམག་མིའི་རྒྱུད་པ་ཡིན་ལ། མདོ་སྨད་དུ་གནས་ཆགས་རྗེས་ཡུན་གྱིས་ཏོག་ཚ་དང་རྨོག་ཚ། གཡི་ཚ། རྐང་ཚ་ལྟ་བུར་གྱུར་བ་རེད། དེང་སྐབས་ཀྱི་འགྲེལ་བ་ལྟར་ན། ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ནི་རུས་ལྡོང་དང་འབྲེལ་བའི་ཚ་བོའི་རྒྱུད་པ་བཅོ་བརྒྱད་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་བཞིན་ཡོད། ཆེན་པོ་ཞེས་པ་དེའི་ཤུགས་བསྟན་ནས་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་དུ་མ་འདུས་པའི་ལྡོང་གི་ཚ་རྒྱུད་གཞན་ཡོད་པའང་བསྟན་པས། དེ་ལྟར་ན་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ནི་དམིགས་བསལ་གྱིས་རྒྱུ་མཚན་ཞིག་ལ་བརྟེན་ཏེ་རིགས་ཕྱེས་པ་གསལ་བོར་རྟོགས་ཐུབ། དེ་ནི་ཚོ་སྡེ་ཆེན་པོའམ་ཡང་ན་དམག་དཔུང་གི་རྩ་འཛུགས་ཤིག་ལ་འབྲེལ་སྟབས་ཕྱེས་པའང་ཡིན་སྲིད་དེ། གནའ་བོའི་སྐབས་ཀྱི་ཚོ་སྡེ་སྐད་གྲགས་ཅན་མང་ཤོས་ནི་དམག་དང་ཇག རྒྱུ་འབྱོར། ཆོས་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་སྟོབས་འབྱོར་དང་མངའ་ཐང་དར་བ་ཡིན། །
     ལྡོང་དང་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་འབྲེལ་བ་གླེང་ན། མདོ་སྨད་ཀྱི་མི་རྒྱུད་ཡོད་ཚད་ནི་བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་དམག་མི་མ་ཡིན་པར། ཐོག་མ་ནས་གནས་པའི་རུས་རྒྱུད་འ་ཞ་དང་སུམ་པ་སོགས་མང་པོ་ཞིག་ཕྱོགས་སོར་འཐོར་ཡོད། དེ་ལས་སྙན་གྲགས་དང་སྟོབས་ཤུགས་སོགས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་སྐད་གྲགས་ཆེ་བ་ནི་ལྡོང་གི་རུས་རྒྱུད་ཡིན་ཞིང་། དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ་ཁག་ལས་སྐབས་དེར་ལྡོང་ལ་ང་ཆེན་དང་ཤུལ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་དུ་གྲགས་པ་ཡོད་ཅིང་།《བོད་མི་བུ་གདོང་དྲུག་གི་རུས་མཛོད་མེ་ཏོག་སྐྱེད་ཚལ》བྱ་བ་ལས། “དབུས་གཙང་དང་བར་ཁམས་ཨ་མདོ་སོགས་སུ་སྔར་ནས་ལྡོང་རིགས་འདི་མང་པོ་ཡོད་ཅིང་། གནའ་སྒྲུང་ལས། ལྡོང་ཞྭ་དམར་ཅན་དེ་བསྒྲིགས་ན་མཛེས། ཞེས་རིགས་འདི་ལ་བོན་པོ་མང་དུ་བྱུང་བ་དང་།”⑿ཞེས་དང་། “མདོ་ཁམས་འདིར་ལྡོང་ཤུལ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་དུ་གྲགས་པ་ནི། དབལ་ཤུལ། རག་ཤུལ། ཕྱག་ཤུལ་སོགས་ཟེར་བ་དང་། ཏོག་ཚ། རྨོག་ཚ། འགོ་ཚ། ཕྱག་ཚ་སོགས་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཡོད་པ་ཡིན་ཟེར་བ་གནའ་མྱིའི་ངག་རྒྱུན་དུ་ཡོད”⒀ཅེས་བཀོད་པའི་ཚིག་ཟུར་ལས་ཀྱང་། ལྡོང་གི་རུས་རྒྱུད་དེ་གནའ་སྔ་མོའི་དུས་ནས་མདོ་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་འདིར་ཡོད་པར་མ་ཟད། ཤུལ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་དང་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བགར་སྲོལ་དེའང་མདོ་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་འདིར་ཡོད་པ་ཤེས་ཐུབ་ཅིང་། སྐབས་དེར་མི་ཉག་དང་གྱི་ཐན་ལྟ་བུ་ལྡོང་གི་རྒྱལ་ཕྲན་མང་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་སོགས་ལྡོང་གི་དབང་ཤུགས་ཆེ་བ་ཤེས་ཐུབ། དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ་འདི་དག་གུང་བསྒྲིགས་ཏེ་བརྟགས་ན། ལྡོང་གི་རུས་རྒྱུད་ལས་འགའ་ཞིག་གནའ་སྔ་མོའི་དུས་ནས་མདོ་ཁམས་ཡུལ་ན་གནས་གཞི་ཆགས་ཡོད་ཅིང་། ཕྱིས་ཀྱི་བོད་བཙན་པོའི་དུས་སྐབས་མགོ་བརྩམས་ཏེ་ཏོག་དང་རྨོག གཡི། འགོ། རྐང་གིས་མཚོན་པའི་རུས་རྒྱུད་ཁག་ཅིག་མདོ་སྨད་དུ་གནས་སྤར་ནས་ཡུན་གྱིས་ལྡོང་དང་འབྲེལ་བ་བྱུང་རྗེས། ད་གཟོད་ལྡོང་གི་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་རིགས་བགར་སྲོལ་བྱུང་བ་རེད་སྙམ། དེ་དག་ལ་ཚ་བོའི་མིང་གིས་བཏགས་པ་ནི་རང་གི་རུས་རྒྱུད་སྔོན་མའི་རྒྱུད་རྣལ་མ་ཡིན་པ་དང་། མདོ་ཁམས་སུ་སླེབས་རྗེས་ལྡོང་གི་ཁོངས་སུ་བསྡུས་པ་དང་འགའ་རེས་ལྡོང་དང་གཉེན་བསྲེས་ཏེ་རུས་རྒྱུད་འཕེལ་བ་དང་། ཡང་འགའ་རེ་ལྡོང་རིགས་ཀྱི་ཚོ་དཔོན་དང་སྡེ་དཔོན་གྱི་མངའ་འོག་གི་ཚུད་པ་ཡིན་ལ། འགའ་རེ་ལོ་རྒྱུས་འབྲི་མཁན་གྱིས་ལྡོང་གི་ཁོངས་སུ་བསྡུས་པའང་ཡིན་སྲིད་དེ། ཇི་སྐད་དུ“རུས་པ་གཙང་མར་མ་ཤེས་ན། དེ་ཡང་ལྡོང་ལ་བསྡུ”⒁ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཚིག་ཟུར་འདི་ལས་ཀྱང་སྐབས་དེར་མདོ་ཁམས་ནས་ལྡོང་གི་དབང་ཤུགས་ཆེ་བ་རྟོགས་ཐུབ། དེ་བས་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་བསྡུས་པའི་རུས་རྒྱུད་མང་ཤོས་ནི་རུས་རྒྱུད་སྔོན་མའི་ཚ་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་ཆ་ནས་ཏོག་ཚ་དང་རྨོག་ཚ། རྐང་ཚ་སོགས་བཏགས་པ་རེད་སྙམ། སྤྱིར་བཏང་། མདོ་ཁམས་ཡུལ་དུ་གནས་སྤར་བའི་རུས་རྒྱུད་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་ཅིང་དེ་དག་གི་རུས་རྒྱུད་ད་དུང་མ་འགྱུར་བར་ཡོད་ཚུལ《དེབ་ཐེར་དཀར་པོ》ལས་ཀྱང་གསུངས་ཡོད། དེ་དག་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་བསྡུས་མེད་པའི་ཆ་ནས། གོང་དུ་བཀོད་པའི་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ་ཁག་ལས་དྲངས་པའི་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་པོའི་ཐད་གོ་ནོར་ཐེབས་ཡོད་པ་ངེས་སྙམ།
     རུས་རྒྱུད་དེ་དག་མདོ་ཁམས་སོགས་ལ་གནས་སྤར་བའི་གོ་རིམ་ཁྲོད་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཐོག་མའི་སྒྲ་གདངས་ལ་འགྱུར་བ་བྱུང་མེད་ཅེས་ཞུ་དཀའ་ནའང་། མིག་སྔར་དུས་རབས་བཅུ་གསུམ་ཕྱིས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་ལས་མ་གཏོགས་དེའི་སྔོན་གྱི་ཡིག་ཆ་ལས་རྐང་ཚ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་ཅིག་མཐོང་དཀོན། དེས་ཐ་སྙད་འདིའི་ཐོགས་མའི་གདགས་གཞི་དང་སྒྲ་གདགས་སྔོན་ཆད་བྱུང་མེད་ཅེས་སྒྲུབ་ཐབས་མེད། ལོ་རྒྱུས་སྟེང་། ཐ་སྙད་དེ་ནི་ཀོང་པོ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དང་འབྲེལ་བ་དམ་པོ་ཡོད་པ་ཞིག་རེད་སྙམ། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དཔྱད་གཞིའི་ཡིག་ཆ་ཁག་ལས། ཀོང་པོ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་ལ་རྐོང་པོ་དང་ཀོང་པོ་ཞེས་པའི་འབྲི་སྟངས་གཉིས་ཡོད་ཅིང་། རྐོང་པོའམ་ཀོང་པོའི་རིགས་ཀྱི་ཚ་བོ་དང་དབོན་པོའི་རྒྱུད་པ་ལ་རྐོང་ཚ་དང་ཀོང་ཚ་ཞེས་བྲིས་ཡོད། དེ་གཉིས་ལས་བཙན་པོའི་དུས་སྐབས་སུ་བྱུང་བའི་ཡིག་ཆ་ཁག་ལས་རྐོང་པོ་དང་རྐོང་ཚ་ཞེས་བྲིས་ཡོད་ལ། བན་གྱི་བསྟན་པ་ཕྱི་དར་རྗེས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་ཁག་ལས་བོན་གྱི་ཡིག་ཆའི་སྟེང་རྐོང་པོ་དང་ཀོང་པོ། རྐོང་ཚ་དང་ཀོང་ཚ་ཞེས་འབྲི་སྟངས་གཉིས་དང་། བན་གྱི་ཡིག་ཆ་ཕར་ཆེར་ནང་ཀོང་པོ་དང་ཀོང་ཚ་ཞེས་བྲིས་ཡོད། ལྷག་པར་ཏུ་རྐོང་ཚ་ཞེས་པར་སྐབས་སྐབས་སུ་རྐང་ཚ་ཞེས་བྲིས་ཡོད་པ་དང་རྐོང་ཡུལ་ཞེས་པ་དེ་ལ་རྐང་ཡུལ་ཞེས་བྲིས་ཡོད་དེ། དཔེར་ན། སྟོན་པ་གཤེན་རབ་ཀྱི་སྲས་ཀོང་ཚ་དབང་ལྡན་ལ་རྐང་ཚ་དབང་ལྡན་དང་རྐང་ཚ་འཕྲུལ་ལྡན⒂ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །འོན་ཀྱང་། ཐ་སྙད་དེ་དག་གི་ཐོག་མའི་སྒྲ་གདངས་མ་གོ་བར་རྐང་ཚ་ནི་རུས་པའི་རྐང་དང་ཏོག་ནི་དབུ་ཞྭའི་ཏོག རྨོག་ནི་ཁྲབ་རྨོག་ཡིན་ཚུལ་དང་རུས་ནི་ལྡོང་ཡིན་ཚུལ་སོགས་སྨྲས་ཡོད། རྐོང་པོའམ་ཀོང་པོའི་མི་རྒྱུད་དེ་མདོ་ཁམས་སུ་སླེབས་དུས་ནི་བོད་བཙན་པོའི་སྐབས་ཡིན་ཞེས་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ་རེ་འགའི་སྟེང་འཁོད་ཡོད་ཀྱང་། དེ་དང་རྐང་ཚའི་བར་འབྲེལ་བ་ཡོད་ཚུལ་སུས་ཀྱང་ཞུས་མེད།
     ཤུལ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་པའི་ཚིག་ཟུར་གྱི་ཤུལ་ནི་རྗེས་ཤུལ་ཞེས་པའི་དོན་ལ་ཉེ། ལྡོང་གི་ཤུལ་ཆེན་ཞེས་པའི་དོན་ནི་སྔོན་གྱི་ལྡོང་གི་རུས་རྒྱུད་ཀྱི་རྗེས་ཤུལ་ལམ་ཤུལ་འཛིན་ཆེན་པོ་བཅོ་བརྒྱད་ལ་ངོས་འཛིན་བཞིན་ཡོད། དེའི་ཟུར་ནས་ལྡོང་གི་རུས་རྒྱུད་ཀྱི་ཤུལ་འཛིན་བྱེ་བྲག་པ་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་གྲགས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཟུར་ཏུ་བསྟན་པ་རེད་སྙམ། ཤུལ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་གྲངས་འདྲེན་ཐད་ཀྱང་གོང་དུ་འཁོད་པའི་ཡིག་ཆ་ཁག་གཅིག་གྱུར་མིན། ཚ་ཆེན་དང་ཤུལ་ཆེན་བསྡུར་ཏེ་བརྟགས་ན། ཤུལ་ཆེན་ནི་ལྡོང་རིགས་དངོས་མ་དང་ཚ་ཆེན་ནི་ལྡོང་དང་འབྲེལ་བའི་རུས་རྒྱུད་ཟུར་གཏོགས་ཡིན་པ་ཤེས་ཐུབ། འོན་ཀྱང་། 《བོད་མིའུ་གདོང་དྲུག་གི་རུས་མཛོད་མེ་ཏོག་སྐྱེད་ཚལ》བྱ་བ་ལས“ཕྱག་ཤུལ་ནི་ཕྱག་ཚ་དང་གཅིག་ཟེར”⒃ཞེས་ཚིག་ཤུགས་ནས་དེ་གཉིས་ཕྱག་གི་རུས་རྒྱུད་ལས་གྱེས་ཚུལ་བསྟན་པས། ཤུལ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ལས་གྱེས་པ་ཡིན་ཚུལ་གྱི་རུས་རྒྱུད་དག་ལའང་མུ་མཐུད་དུ་དཔྱད་དགོས། རྐང་ཚ་ཞེས་པ་ས་གནས་རང་གི་ངག་རྒྱུན་ལྟར་ན་ཐོག་མར་ཁམས་ཕྱོགས་ནས་སུར་ཆད་དེ་འོང་བ་ཡིན་ཟེར། དེ་དང་མཚུངས་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་ཤ་བོ་བཀྲ་ཤིས་ཀྱིས《ལྟ་བ་མཁའ་ཁྱབ་ཕྱོགས་བྲལ》ལས་བཏོན་པ་ཡིན་པར་གསུངས་པའི་ཡིག་ཆ་ལས་རྐང་ཚའི་མི་རྒྱུད་དེ་ཐོག་མར་ཁམས་བདེ་དགེ་སོགས་སུ་ལོ་མང་པོར་འཁྱམ་ཉུལ་བྱས་ཤིང་། ཡུན་གྱིས་མགོ་ལོག་ལ་སྤར་ནས་བསྡད་ཅིང་རིམ་གྱིས་རྨ་ཕར་ཁའི་དར་རྒན་གཞུང་དུ་སྤར་བ་ཡིན་གསུངས།  ⒄རྐང་ཚའི་མི་རྒྱུད་དར་རྒན་གཞུང་དུ་ཆགས་པའི་དུས་ནི་ས་སྐྱའི་དུས་སྐབས་ཏེ་དུས་རབས་བཅུ་གསུམ་པའི་ནང་ཡིན། སྐབས་དེར་རྐང་ཚར་ཚོ་སྡེ་དྲུག་གམ་ཡོངས་གྲགས་སུ་རྐང་ཚ་ཚོ་སྒོ་དྲུག⒅ཅེས་པ་ཡོད། དུས་རབས་བཅུ་གསུམ་གྱི་ཡར་སྔོན་གྱི་རྐང་ཚའི་མི་རྒྱུད་དང་དེའི་ཆད་ཁུངས་གསལ་བོ་ཞིག་མིག་སྔར་ལག་སོན་མ་བྱུང་ཡང་། ཉེ་ཆར་གྱི་དཔྱད་རྩོམ་རེ་གཉིས་ལས་རྐང་ཚ་ཞེས་པའི་རུས་རྒྱུད་ཅིག་བོད་དབུས་གཙང་ཕྱོགས་སུའང་ཡོད་པར་གསུངས་ཡོད་མོད་གནས་ཚུལ་གསལ་བོ་ཞིག་ཞུས་མེད།  ⒆རྐང་ཚའི་སྐྱེས་ལྷ་གཙོ་བོ་ཨ་མྱེས་རྫ་དམར་ནི་རྐང་ཚའི་མི་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྟེན་པའི་ལྷ་གཙོ་བོ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་པར་མ་ཟད། སྐྱེས་ལྷ་དེའི་བསང་ཆོག་མང་པོའི་ནང་དུ་རྫ་དམར་བན་བརྒྱ་བོན་སྟོང་གི་བདག་པོ་དང་བན་གྱིས་བསྟེན་པའི་ཆོས་སྐྱོང་། །བོན་གྱིས་བསྟེན་པའི་བོན་སྐྱོང་ཞེས་འཁོད་ཡོད། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་ལྷ་དེའི་བསང་ཆོག་ཁག་ཏུ་བོན་སྐྱོང་ཨ་བསེ་རྒྱལ་བོ་ཡིན་ཚུལ་ཡང་གསུངས་ཡོད། མཁར་རྨེའུ་བསམ་གཏན་གྱིས་ཨ་བསེ་རྒྱལ་པོ་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་ཏུན་ཧོང་ཡིག་ཆ་ལས་བྱུང་བར་མ་ཟད། དེ་བསྟེན་མཁན་གྱི་མི་སྡེ་ཞིག་བོད་ལྗོངས་ན་ཡོད་པར་གསུངས།⒇  འདི་ལྟར་བརྟགས་ན། མི་རྒྱུད་འདིའི་རྩ་བ་ནི་བོན་དང་དབུས་གཙང་ཕྱོགས་ནས་ཆད་པ་མིན་ནམ་སྙམ། རྐང་ཚའི་མི་རྒྱུད་མགོ་ལོག་ཏུ་སྡོད་སྐབས་ཀྱི་དཔོན་རིགས་དང་ཁོང་ཚོས་རུས་རྒྱུད་ནི་ལྡོང་ཡིན་པར་མ་ཟད། ཤུལ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་གྲས་གཅིག་ཡིན། རྐང་ཚའི་མི་རྒྱུད་དེ་རྨ་ཕར་ཁའམ་ཁྲི་ཀར་སྡོད་རིང་སྐབས་དེའི་ཚོ་རྒྱུད་དང་རུས་རྒྱུད་མང་པོ་ཞིག་ལས་སྟོབས་ཤུགས་དང་བཙན་ཤུགས་ཆེས་ཆེ་བའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཤིང་། རྐང་ཚ་དང་རྨོག་ཚའི་དམག་གིས་རྨ་ཆུའི་རབ་ཁ་གོང་འོག་བར་གསུམ་བཟུང་ནས་དཔྱ་ཁྲལ་བསྡུས་པ་དང་། དཔོན་རབས་ཁག་ཅིག་མིན་དང་ཆིན་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་གོང་མར་མཇལ་ནས་གོ་ཐོབ་བླངས་པར་གྲགས། ཡུན་གྱིས་མཚོ་སྔོན་པོའི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་སྤར་ནས་ས་བཟུང་ལ། དེ་ལྟར་མི་རབས་མང་པོ་ཞིག་འདས་མཐར་གློ་བུར་སོག་དམག་གི་བཙན་འཛུལ་བྱུང་ནས་མཚོ་སྔོན་པོའི་མཐའ་འཁོར་གྱི་བོད་སྡེ་ཡོངས་རྨ་ཆུའི་ལྷོ་ཕྱོགས་ལ་མདའ་འདེད་བྱས་ཤིང་། ཕྱིས་སུ་རྐང་ཚ་གཙོས་སྔོན་གྱི་མཚོ་སྔོན་པོའི་མཐའ་སྡེ་ཁག་གིས་མནའ་འབྲེལ་བྱས་ཏེ་ཆིན་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་དམག་ཤུགས་ལ་མགོ་མ་སྒུར་བར་མཚོ་སྔོན་པོའི་མཐའ་ལ་བུད་དེ་སོག་པོའི་ལག་ནས་ཕ་ས་ཕྱིར་བླངས་ཤིང་། རྐང་ཚའི་དཔོན་པོ་བླ་མ་རབ་བརྟན་གྱིས་སྐབས་དེའི་མཚོ་སྔོན་པོའི་མནའ་མཐུན་ཚོ་བ་བརྒྱད་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་སྟོང་དཔོན་ཆེན་མོའི་འགན་བཞེས། གནས་ཚུལ་འདི་ལ་བརྟགས་ན། ལྡོང་གི་ཚ་བོའམ་ཁོངས་སུ་བསྡུས་པའི་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་ནི་ཚ་རྒྱུད་གཞན་དག་དང་ཅུང་ཟད་མི་འདྲ་བའི་གནས་ཚུལ་ཤེས་ཐུབ།
     ཡིན་ནའང་། གྲངས་གནས་བཅོ་བརྒྱད་འདི་ཤིན་ཏུ་བློ་གཏད་རུང་བའི་སྐད་ཆའི་ཁུངས་བརྟེན་ཞིག་མ་རེད་སྙམ། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་། རྒྱལ་རབས་དང་ཡུལ་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དུ་ཕྱེ་སྲོལ་ཤིག་བོད་ཡུལ་ཧྲིལ་བོར་ཁྱབ་ཡོད། དེ་ནི་སྲིད་གཞུང་དང་དམག་དཔུང་གི་སྒྲིག་འཛུགས་དངོས་ཤིག་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་མིན་ཤིན་ཏུ་བཤད་དཀའ་ལ། ལོ་རྒྱུས་དང་གཏམ་རྒྱུད་བརྗོད་མཁན་གྱི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་ལ་འགྲན་ཟླའི་ཚུལ་གྱིས་རྩི་སྲོལ་ཞིག་ཆགས་པ་རེད་སྙམ། དཔེར་ན། ཞང་ཞུང་རྒྱལ་རབས་བཅོ་བརྒྱད་དང་བོད་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད། ཙོང་ཁ་བདེ་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད། ལྡོང་གི་ང་ཆེ་བཅོ་བརྒྱད། ཤུལ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད། ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད། རྒྱལ་རོང་རྒྱལ་ཁག་བཅོ་བརྒྱད་ལྟ་བུའི་རྩི་ལུགས་ཤིག་དར་ཡོད། ཡིན་ནའང་། དེ་ཡིས་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་། ཞང་ཞུང་རྒྱལ་རབས་བཅོ་བརྒྱད་དང་ཙོང་ཁ་བདེ་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད། ལྡོང་གི་ང་ཆེ་བཅོ་བརྒྱད་ལྟ་བུ་བྱུང་མེད་ཅེས་ཁུངས་མེད་ཀྱི་གཏམ་སྨྲ་མི་ཐུབ། ལྷག་པར་དུ་དེ་ནི་མི་སྣ་གཅིག་གིས་དུས་རབས་གཅིག་ནང་གསར་གཏོད་བྱས་པ་མ་ཡིན་པར་བྱུང་བར་མ་ཟད། ལོ་རྒྱུས་སྟེང་། རྒྱལ་རབས་དང་རྒྱལ་ཁག་དེ་འདྲ་བྱུང་བ་ལ་ཁུངས་བཅོལ་ནས་སྨྲས་ཡོད་པའང་ཤེས་ཐུབ། ཁོ་བོས་སྨྲ་འདོད་པ་ནི་འགའ་རེ་ནང་ཨུ་ཚུགས་ཀྱིས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་གྲངས་ཚད་ཟིན་ཏུ་བཅུག་པའང་ཡོད་སྲིད་ཅེས་པའི་དོན་ཏེ། དཔེ་ཐུང་ངུ་ཞིག་འགོད་ན། ལྡོང་གི་ནང་ཚན་སྨུག་པོ་ལྡོང་ལ་སྤྱིར་བཏང་བཙུན་དྲུག་དང་ཆེ་དྲུག་ཅེས་པའི་རྩི་སྟངས་ཤིག་ཡོད། དེ་ནི་རུས་རྒྱུད་ཀྱི་བྱུང་བ་དངོས་ལྟར་གྲངས་འདྲེན་ཚུལ་ཡིན་སྲིད་མོད། ལོ་རྒྱུས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་གོ་རིམ་ཁྲོད། ལོ་རྒྱུས་ཟིན་ཐོ་འགོད་མཁན་གྱིས་བརྡ་དང་རུས་རྒྱུད་ཀྱི་དབྱེ་སྲོལ་ཅི་བཞིན་མ་གོ་བར། རང་བློར་གང་བདེ་ལྟར་བཟོ་བཅོས་བརྒྱབ་པར་མ་ཟད་བཙུན་བརྒྱད་དང་ཆེ་བརྒྱད་སོགས་སྔར་ཡོད་ཀྱི་གོ་རིམ་གཏོར་བ་དང་མེད་པ་གསར་བསྣོན་སོགས་རང་བཟོ་བྱས་ཡོད། །

གསུམ་པ། ལྡོང་གི་རིགས་རུས་མདོ་ཁམས་ཡུལ་དུ་ཆགས་ཚུལ་སྐོར།

     ལྡོང་གི་རུས་རྒྱུད་དེ་མདོ་ཁམས་ཡུལ་དུ་ཆགས་ཚུལ་ལ་རྒྱ་བོད་ཀྱི་ཡིག་ཆའི་འགོད་སྟངས་སོ་སོ་ཡིན། བོད་ཀྱི་ཡིག་ཚང་ཁག་ལས་བཀོད་པ་ནི་རྒྱའི་ཡིག་ཆ་ལ་བལྟོས་ཏེ་ཅུང་ཟད་ཞིབ་ཚགས་ཤིག་ཡིན་པར་སྨྲས་ཆོག་པར་མ་ཟད། རུས་རྒྱུད་ཆད་སྟངས་ཀྱི་རྒྱུད་རིམ་ཡང་ཅུང་གསལ་བོ་དང་ཞིབ་ཚགས་ཡིན། གོང་དུ་བསྟན་པ་ལྟར། ཤུལ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་དང་ཚ་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དེ་སྤྱིར་བཏང་མདོ་ཁམས་ནས་བྱུང་བ་ཡིན་ཡང་། ལྡོང་གི་རུས་རྒྱུད་ཀྱི་ཐོགས་མའི་ཆད་ཁུངས་ནི་དབུས་གཙང་དང་དེའི་ནང་ནས་ཀྱང་ཡར་ལུང་ཡིན་ཞེས་ཡིག་ཆ་མང་པོར་སྣང་། མདོ་ཁམས་ཡུལ་དུ་ལྡོང་གི་རུས་རྒྱུད་ཅི་ལྟར་འཕེལ་ཚུལ་ཐད་བོད་ཀྱི་ཡིག་ཆ་ཁག་གཅིག་མཐུན་མིན། དེའི་གནས་ཚུལ་སྐོར་ཅུང་ཟད་ཞུ་རྒྱུ་ནི་མདོ་ཁམས་ཀྱི་མི་རྒྱུད་ཆད་ཁུངས་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་སྙམ། མདོ་ཁམས་ཀྱི་མི་རྒྱུད་ལས་རུས་རྒྱུད་ཆེས་ཆེ་ཞིང་འཐོར་བ་ནི་ལྡོང་གི་རུས་རྒྱུད་ཡིན། བན་བོན་གྱི་ཡིག་ཆ་ཁག་གཅིག་མཐུན་གྱིས་ལྡོང་ཞེས་པའི་རིགས་རུས་དེའི་ཐོག་མའི་བྱུང་ཁུངས་ནི་བོད་མིའུ་གདུང་དྲུག་གི་གྲས་གཅིག་ཡིན་ལ། བོད་མིའུ་གདུང་དྲུག་གི་བྱུང་ཚུལ་ཐད་ཨ་མྱེས་ཁྲི་དོ་ཆེན་མོ་ཞེས་པའི་གནའ་མི་དེའི་སྔ་རྗེས་སུ་བཙུན་མོ་གསུམ་བཞེས་ཤིང་། བཙུན་མོ་ཆེ་བའི་རུས་གཉན་ཡིན། ཁྲི་དོ་ཆེན་མོ་དང་གཉན་བཟའ་གཉིས་ལ་སྲས་གསུམ་བྱུང་བ་ལས་ཆེ་བ་ལྡོང་དང་འབྲིང་བ་དབྲ། ཆུང་བ་འབྲི་ཡིན། ཁྲི་དོ་ཆེན་མོའི་བཙུན་མོ་འབྲིང་བའི་རུས་དམུ་ཡིན་ཞིང་། ཁྲི་དོ་ཆེན་མོ་དང་དམུ་བཟའ་གཉིས་ལ་སྲས་གཅིག་ལས་མེད་ཅིང་། དེའི་རུས་མིང་དགའ་ཡིན་ལ། ཡོངས་གྲགས་ཀྱིས་དམུ་ཚ་དགའ་སྟེ་དམུའི་རིགས་ཀྱི་ཚ་བོ་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན། ཁྲི་དོ་ཆེན་མོའི་བཙུན་མོ་ཆུང་བའི་མིང་ལ་བྲག་སྲིན་གདུང་དམར་མོ་ཟེར་ཞིང་། ཁྲི་དོ་ཆེན་མོ་དང་ཁོང་གཉིས་ཀྱི་སྲས་ནི་དབའ་དང་ཟླ་གཉིས་ཡིན། འདི་དག་ལ་ཡོངས་གྲགས་ཀྱིས་བོད་མིའུ་གདུང་དྲུག་ཅེས་ཟེར་ཞིང་མི་རྒྱུད་དེ་ཡར་ལུང་ནས་བོད་ཡུལ་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་ལ་མཆེད་པ་ཡིན་ཞེས་གསུངས། ཁྱིམ་རྒྱུད་འདི་ནི་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་རུས་རྒྱུད་ཀྱི་གོ་ས་ཤིན་ཏུ་མཐོ་བའི་ཁྱིམ་རྒྱུད་ཆེན་མོ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཡོངས་གྲགས་ལྟར་བོད་ཅེས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱང་ཐོག་མར་ཁྱིམ་རྒྱུད་འདིའི་རུས་མིང་ལ་གྲུབ་ཡོད། ཁྱིམ་རྒྱུད་འདི་དང་འབྲེལ་ཏེ་བོད་མིའུ་གདུང་དྲུག་གི་ཆད་ཁུངས་དང་མི་རྒྱུད་སྐོར་ནི་ཁོ་བོས་ཤེས་རམས་པའི་མཐར་ཕྱིན་དཔྱད་རྩོམ་བྱས་ཏེ། 《བོད་མིའུ་གདུང་དྲུག་ལ་དཔྱད་པ》ཞེས་པའི་དཔེ་ཆ་ཞིག་བྲིས་ཡོད་ལ་མི་འགྱངས་པར་པར་སྐྲུན་གྱི་འཆར་གཞི་བཟོས་ཡོད། དེའི་ནང་དུ་ལྡོང་གི་ཐོག་མའི་བྱུང་ཁུངས་ལ་རང་ཚོད་ཀྱིས་ཞིབ་འཇུག་བྱས་ཡོད་པས་འདིར་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ལྟར་བྲིས་མེད། 
     བོད་མིའུ་གདུང་དྲུག་ནི་ཡབ་གཅིག་ལས་མཆེད་པའི་བུ་སྤུན་དྲུག་ཡིན་ལ་དེ་ལས་ལྡོང་ནི་བུ་ཆེ་བ་ཡིན་པས། ལོ་རྒྱུས་སྟེང་ཁོང་ལ་ཕུ་བོ་ལྡོང་དང་སྤོ་བོ་ལྡོང་། ཨ་སྤོ་ལྡོང་ཞེས་འབྲི་སྟངས་འགའ་བྱུང་ཡོད། 《རྒྱ་བོད་ཡིག་ཚང་ཆེན་མོ》ལས“བོད་མི(མ)གསུམ་བུ་དྲུག་ས་དགོས(བགོས)བྱས། །ལྡོང་གིས་པ་མ་ལེ་པང་ཐོབ། །དབྲ་ཡིས་དབྲ་མོ་རབ་བཀྲ་ཐོབ། །འབྲུ་ཡིས་འབྲུ་མོ་ཕྲོམ་ཕྲོམ་ཐོབ། །ལྒ་ཡིས་ལྒར་མ་མེ་པོ་ཐོབ། །དབས་བརྡས་རྒྱ་བོད་ས་མཚམས་སུ། །མཚམས་ཀྱི་མདའ་དར་གོང་མ་བཟུང་། །”Ⅰཞེས་བོད་མིའུ་གདུང་དྲུག་གི་ཕ་རྒན་ཁྲི་དོ་ཆེན་མོ་ཡིས་མཐར་བུ་དྲུག་པོར་ཡུལ་ཕྱོགས་དྲུག་ལ་ས་བགོས་པར་གསུངས་ཡོད། གནས་ཚུལ་དེའི་སྐོར་ནི《དབུ་ནག་མིའི་འདྲ་ཆགས》བྱ་བའི་བོན་གྱི་དཔེ་རྙིང་ནང་དུའང་ཐོན་ཡོད་དེ། “བོད་མ་གསུམ་བུ་དྲུག་ས་བགོས་བྱས། ལྡོང་སེ་བོ་ལ་རྒྱ་དེ་ཤར་ནས་འགྲིགས། གངས་ལ་སེང་ཆེན་འགྱིང་བ་འདྲ། དབྲ་ཆེ་བརྒྱད་ཀྱི་ཁོང་ཐོག་ལྷོ་ནས་འབྲེལ། གྲིབ་སོ་ནུབ་ནས་ལྷག་པ་འདྲ། འགྲུ་བུ་དགུའི་ཁོག་པ་གང་ནས་འགྲིགས། སྟག་ལྤགས་གདང་ལ་གཟར་བ་འདྲ། སྒ་མི་མཚོ་དམར་མོ་སྨད་ན་འཁྱིལ། དངུལ་གཞོང་མར་ཁུས་བལྟམས་པ་འདྲ། ནུ་བོ་དབལ་ལྡ་གཉིས་ཀྱི་སྐལ་བ་བཅད། ཡི་ཆད་བྱས་ནས་འཁྱམས་སུ་སོང་། འཁྱམས་སུ་སོང་བས་མཚམས་སུ་ཕྱིན། མཚམས་ཀྱི་མདའ་བར་གོང་མ་བཟུང་།” Ⅱཞེས་འབྱུང་ངོ་། །ཡིག་ཚང་འདི་གཉིས་ལས་བཀོད་པའི་ས་མིང་ནི་རེ་ཞིག་བསྡུར་ཐབས་བྲལ་ནའང་། དེའི་ལྡོང་གི་ཐོག་མའི་མཆེད་ཡུལ་ལ་འཇུག་པར་དཔྱད་གཞི་གསར་བ་ཞིག་སྐྲུན་ཡོད་བསམ་མོ། །
     ལྡོང་གི་ཐོག་མའི་མི་རྒྱུད་ཐད་བན་བོན་གྱི་ཡིག་ཆ་ཀུན་གཅིག་མཐུན་ལྟར། བོད་མིའུ་གདོང་དྲུག་ལས་ཆེ་བ་ནི་ལྡོང་ཡིན་ཞེས་འཁོད། དེ་བས་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་ཁོང་ལ་ཕུ་བོ་ལྡོང་ཞེས་སྦྱར་ཡོད། ཕུ་བོ་ལྡོང་གི་མི་རྒྱུད་མཆེད་ཚུལ《དབུ་ནག་མིའུ་འདྲ་ཆགས》ལས་ཅུང་ཟད་གསལ་བོ་ཞིག་འཁོད་ཡོད། གཤམ་དུ་ལྡོང་གི་མི་རྒྱུད་འཕེལ་ཚད་དེ་ཅུང་ཟད་གླེང་ན།  (1)ཕུ་བོ་ལྡོང་གི་འབྲི་སྣ་མ་ཞེས་པ་ཁབ་ཏུ་བཞེས་པའི་སྲས་མིང་ལ(2)གངས་ཆེན་ཕྱུག་དྲག་ཟེར། དེའི་སྲས་ནི(3)སྨུག་པོ་དི་རྩེ་ཡི། དེའི་སྲས(4)དུང་གི་མི་ཕོ་དཀར་པོ་ལ། གཡུའི་སྨིན་མ་དུང་གི་ཐོར་གཙུག་ཅན། བན་དཀར་པོ་ཕྱག་ན་བསྣམས་པ། སྦ་ལྕག་དཀར་པོ་གླད་ལ་གཡུག་པ་ཅན་ཞིག་ཡིན།(མི་སྣ་འདིའི་སྣང་བརྙན་ལས་མིང་མི་གསལ་བས་གཤམ་དུ་དུང་གི་མི་ཕོ་ཞེས་བཏགས་ཡོད།)  དེའི་སྲས(5)སྤོ་ན་འགོ་རོ་ཡིན། དེའི་སྲས་(6)ལྷ་ཆེན་ཐིས་པོ་ཡིན། དེ་ལ་སྲས་གསུམ་ཡོད་པ།(7)①སྨུག་པོ་ལྡོང་དང②ང་ཆེ་ལྡོང་།③ཐོག་ཐོག་ལྡོང་ཡིན། བུ་འདི་གསུམ་ཡུལ་ཕྱོགས་གསུམ་ལ་གྱེས་ཤིང་། དེ་ལས་བྱང་ཟླ་ཤོད་ཀྱི་ཡུལ་ནས་ང་ཆེ་ལྡོང་བསྡད་པ་དང་། བོད་ངམ་ཤོད་ཀྱི་ཡུལ་ནས་ཐོག་ཐོག་ལྡོང་། ཤར་གངས་སྐྱའི་ཞོལ་ནི་སྨུག་པོ་ལྡོང་གི་ཡུལ་ཡིན། དེ་ལ་ལྡོང་སྟོད་པ་དང་བར་བ། སྨད་པ་གསུམ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད། Ⅲ《དབུ་ནག་མིའི་འདྲ་ཆགས》ནང་དུ་ལྡོང་གི་ཐོག་མའི་མི་རྒྱུད་ནི་མཚམས་འདི་ནས་བཞག་ཡོད། དེའི་འོག་ཏུ་ལྡོང་ལ་ལྡོང་མིང་ཐོག་པའི་མི་བཞི་ཡོད་ཚུལ་གླེང་ཡོད། དེ་དག་ནི“དཀར་པོ་ལྡོང་ལ་རྒྱལ་བཞི་ཡོད། ཁྲ་བོ་ལྡོང་ལ་བཙུན་བཞི་ཡོད། ནག་པོ་ལྡོང་ལ་དཔའ་བཞི་ཡོད”ཅེས་པའོ། །དེའི་འོག་སྨུག་པོ་ལྡོང་ལ་ཆེ་དྲུག་ཡོད་ཚུལ་རྩིས་ཤིང་། དེ་ནི“སྟོད་ན་ཚབ་འབྲི་གཡག་གཉིས་དབུ་ནག་བོད་ཀྱི་འགོ་འཛིན་བྱེད། བར་ན་ཁ་བོ་བེ་རི་གཉིས། དབུ་ནག་བོད་ཀྱི་གཞུང་འཛིན་བྱེད། སྨད་ན་མི་ཉག་ཁྱི་ཐན་གཉིས། ཁམས་ཀྱི་འགོ་ལོ་རྡོག་པས་མནན”ཞེས་བཀོད་ཡོད། དེའི་འོག་ཆེ་བརྒྱད་མཚན་གྱི་བཙུན་བརྒྱད་ཅེས་པ། “རག་ཤི་ལ་གཙང་སྡེ་དང་རྨང་སྡེ་གཉིས། རོ་འཛེ་ལ་སྟོང་དཔོན་དང་བློན་པོ་གཉིས། ཁ་བོ་ལ་རྩེ་པ་དང་སྒོང་པ་གཉིས། བེ་རི་ལ་མདོ་པ་དང་གླིང་པ་གཉིས། དེ་ཆེ་བརྒྱད་མཚན་གྱི་བཙུན་བརྒྱད་ཡིན”ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེའི་འོག་ལྡོང་ལ་བབས་པའི་རྒྱལ་བཞིའམ་མཁས་པའི་རྩིས་ན་རྒྱལ་དྲུག་ཅེས་རིམ་གྱིས་རྩིས་ཡོད། དེའི་འོག་ཁྲ་བོ་ལྡོང་ལ་བཙུན་བཞིན་ཡོད་པ་རེ་རེ་ནས“ལྷ་མགོ་དགུང་དང་མཉམ་མི་དེ། ལྡོང་ཟི་ན་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་ཡིན། དགྲ་ངོ་ནག་ཆམ་ལ་འབབ་མི་དེ། ལྡོང་སྐྱ་དང་པོའི་ལྷ་རྒོད་ཡིན། རྒྱ་ལ་བྱིལ་ཏ་སྐྱལ་མི་དེ། སེང་བློན་ནོར་བུ་གེ་སེར་ཡིན། ཁུངས་མི་ཤེས་གང་གླུ་ལེན་མི་དེ། གཡུ་ཡག་སྦྲང་ཚ་སྒ་སྡེ་ཡིན། མཁས་པས་རྩིས་ན་བཙུན་དྲུག་ཡོད། སྟག་མ་ཤི་འགུལ་ཆ་བཏང་མི་དེ། ཅོག་རོ་མ་སང་ཁང་ཁྲི་ཡིན། འབྲོང་མ་ཤི་རྐང་རློན་གཅོག་མི་དེ། ཨ་སྟག་ལྕམ་ཀླུ་མོ་ཡིན། དེ་ཁྲ་བོ་ལྡོང་གི་བཙུན་དྲུག་ཡིན”Ⅳཞེས་བཀོད་ཡོད། དེའི་འོག་ལྡོང་གི་ང་ཆེ་བཅོ་བརྒྱད་ཡོད་ཚུལ་གླེང་ཡང་རེ་རེ་ནས་གྲངས་འདྲེན་བྱས་མེད།
     གོང་དུ་དྲངས་པའི་ཚིག་དོན་འདི་ལས་དཀར་པོ་ལྡོང་དང་ཁྲ་བོ་ལྡོང་། ནག་པོ་ལྡོང་གསུམ་གྱི་ཐོག་མའི་མཆེད་ཁུངས་གསལ་བོ་ཞིག་སྨྲས་མེད་ཀྱང་། ཁྲ་བོ་ལྡོང་གི་བཙུན་བཞིའམ་དྲུག་ནི་གླིང་གི་དཔའ་རྟུལ་འགའ་ཞིག་གི་མིང་དྲངས་ཡོད། གླིང་སྒྲུང་ལས་གླིང་གི་མི་རྒྱུད་ནི་ལྡོང་ཡིན་ཚུལ་བརྗོད་པར་མ་ཟད། དེ་ལ་ཁྲ་མོ་གླིང་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་བས་དེར་བརྟགས་ན་གླིང་གི་མི་རྒྱུད་ནི་ཁྲ་བོ་ལྡོང་ལ་གཏོགས་པ་ཤེས་ཐུབ་པས། གླིང་ལ་ཞིབ་འཇུག་གིས་མི་རྒྱུད་དེའི་མཆེད་ཡུལ་ངོས་བཟུང་ན་ཁྲ་བོ་ལྡོང་གི་ས་ཁོངས་ཀྱང་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཐུབ་སྙམ། སྨུག་པོ་ལྡོང་ལ་སྟོད་པ་དང་བར་བ། སྨད་པ་གསུམ་ཡོད་ཅིང་། མི་ཉག་དང་གྱི་ཐན་ནི་སྨུག་པོ་ལྡོང་ལས་མཆེད་པའི་ལྡོང་སྨད་པ་ཡིན་པར་གླེང་ཡོད། སྨུག་པོ་ལྡོང་ལས་མཆེད་པའི་ལྡོང་སྟོད་སྨད་བར་གསུམ་གྱི་གནས་ཚུལ་ནི《རྒྱ་བོད་ཡིག་ཚང་ཆེན་མོའི》ནང་དུ་གསལ་བ་འདི་ལྟར་ཏེ། “ད་ཕོ་བོ་ལྡོང་ལ་ཆེ་དྲུག་ཡོད། སྟོད་ན་སྤ་ཚབ་འབྲིང་ཡས་གཉིས། །བར་ན་རོ་འཛེ་རག`````ཤི་གཉིས། །སྨད་ན་མི་ཉག་གྱི་ཐན་གཉིས། །” Ⅴཞེས་འབྱུང་ངོ་། ། འདིར་བཀོད་པའི་ཆེ་དྲུག་ཅེས་པ་དེ《དབུ་ནག་མིའུ་འདྲ་ཆགས》ལས་སྨུག་པོ་ལྡོང་ལས་གྱེས་པ་ཡིན་པར་བཤད་ཅིང་། ཚབ། འབྲི་གཡག ཁ་བོ། བེ་རི། མི་ཉག  ཁྱི་ཐན་དྲུག་ཡིན་ལ། 《རྒྱ་བོད་ཡིག་ཚང་ཆེན་མོའི》ལས་སྤ་ཚབ་དང་འབྲིང་ཡས། རོ་འཛེ། རག་ཤི མི་ཉག  གྱི་ཐན་དྲུག་ཡིན།《དབུ་ནག་མིའུ་འདྲ་ཆགས》ལས་ཆེ་བརྒྱད་མཚན་གྱི་བཙུན་བརྒྱད་ཅེས་པ་ནི་རག་ཤི་ལ་གཙང་སྡེ་དང་རྨང་སྡེ་གཉིས། རོ་འཛེ་ལ་སྟོང་དཔོན་དང་བློན་པོ་གཉིས། ཁ་བོ་ལ་རྩེ་པ་དང་སྒོང་པ་གཉིས། བེ་རི་ལ་མདོ་པ་དང་གླིང་པ་གཉིས་ཏེ་བརྒྱད་པོ་ཡིན་ལ། དེ་ལས་བེ་རི་ནི་སྨུག་ལྡོང་ལས་ལྡོང་བར་བའི་གྲས་ཡིན། 《རྒྱ་བོད་ཡིག་ཚང་ཆེན་མོ》ལས“ཆེ་དྲུག་མཚན་ལ་བཙུན་དྲུག་དེ། །བི་རི་འ་མདོ་དང་གླིང་པ་གཉིས། །རོ་མཛེ་ལ་ཕུ་པ་དང་མདའ་པ་གཉིས། །གྱི་ཐན་ལ་རྒྱས་བསྡུས་ཆེ་ཆུང་གཉིས། །དེ་ཆེ་བཙུན་སྤེལ་མ་བཅུ་གཉིས་ཡིན”Ⅵཞེས་བཀོད་ཡོད། འདི་ལྟར་བསྡུར་ཙམ་བྱས་ཚེ་ཡིག་ཚང་གཉིས་ལས་བྱུང་བ་ཅུང་ཟད་འདྲ་བཞིན་མེད། དེའི་ཐད་ཡིག་ཆ་གཉིས་གཅིག་གྱུར་གྱིས་སྤྱིར་བཏང་གི་རྩི་སྟངས་དང་མཁས་པའི་རྩི་སྟངས་གཉིས་ཡོད་ཚུལ་གླེང་ཡོད། ཆེ་དྲུག་དང་བཙུན་དྲུག་གི་བགར་ཚུལ་དེ་ལྡོང་མ་ཡིན་པའི་རུས་རྒྱུད་དབྲ་དང་འབྲི། དགའ་བཅས་ཀྱི་སྐབས་སུ་བྱུང་ཡོད། འདི་ལྟར་བརྟགས་ན་དེ་ནི་གོམས་སྲོལ་ཤིག་ལ་འབྲེལ་བ་མེད་ཅེས་ལན་འདེབས་མི་ཐུབ་བོ། །