བོད་རིག་པའི་ཆེད་མཁས་གྲགས་ཅན་ཆབ་སྤེལ་ཚེ་བརྟན་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་སྐུ་འདས།

བོད་རིག་པའི་ཆེད་མཁས་གྲགས་ཅན་ཆབ་སྤེལ་ཚེ་བརྟན་ཕུན་ཚོགས་མཆོག

        ཟླ8པའི་ཚེས15ཉིན། བོད་རིག་པའི་ཆེད་མཁས་གྲགས་ཅན་ཆབ་སྤེལ་ཚེ་བརྟན་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་སྙུང་གཞི་ཕོག་སྟེ་ལྷ་སར་སྐུ་འདས། དགོང་ལོ92ཡིན།
ཞར་བཀོད།
        ཆབ་སྤེལ་ཚེ་བརྟན་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་ནི་སྤྱི་ལོ1922ལོའི་ཟླ10བར་བོད་ལྗོངས་གཞིས་རྩེ་ས་ཁུལ་ལྷ་རྩེ་རྫོང་དུ་སྐྱེས། དགུང་ལོ་བདུན་པ་ནས་བཅུ་དྲུག་བར་སྔ་རྗེས་སུ་ལྷ་རྩེ་ཁུལ་གྱི་སྒེར་གཉེར་སློབ་གྲྭ་ཁག་ནས་སློབ་གཉེར་མཛད། དེ་ནས་ལྷ་རྩེ་ཆོས་སྡེའི་དགེ་བཤེས་བློ་བཟང་ཚུལ་ཁྲིམས་མཆོག་དང་གཙང་སྟོད་པ་ཆོས་གླིང་གི་མཁས་དབང་བློ་བཟང་ཆོས་འཕེལ་ལགས་སོགས་དགེ་རྒན་དུ་བསྟེན།དགུང་ལོ་ཉི་ཤུར་ཕེབས་སྐབས་ཡུམ་གྱི་གཞིས་ཆབ་སྤེལ་ལ་བུ་དོད་དུ་ཕེབས་པ་ནས་བཟུང་མཚན་གྱི་མགོར་ཆབ་སྤེལ་ཞེས་པའི་ཁྱིམ་མིང་འཇགས་ཤིང་དེ་ནས་བཟུང་འགག་པ་དང་། རྫོང་སྡོད། ལས་བྱ། ཚྭ་ཤོད་སོགས་ཀྱི་ཕྱག་ལས་མཛད།སྐྱིད་གྲོང་རྫོང་དུ་བཞུགས་པའི་ལོ་གསུམ་གྱི་རིང་ལྡན་ཆོས་འཁོར་དགོན་གྱི་དགེ་བཤེས་མཁས་དབང་ནོར་བུ་བཀྲ་ཤིས་སློབ་དཔོན་དུ་བསྟེན་ཏེ་སྙན་གཞུང་མེ་ལོང་མའི་དཀའ་གནད་ལ་ཟབ་ཁྲིད་དོགས་གཅོད་དང་འབྲེལ་དོན་རྒྱན་སོ་ལྔའི་དཔེར་བརྗོད་ཞིབ་ཚགས་བརྩམས་འབུལ་མཛད་པ་སོགས་རྩོམ་རིག་ལ་སྦྱོང་བ་མཛད།
        བོད་ཞི་བའི་བཅིངས་འགྲོལ་བྱས་རྗེས། སྤྱི་ལོ1953ལོར་གཞིས་རྩེ་སློབ་ཆུང་གསར་དུ་བཙུགས་རྗེས་ཐོག་མར་སློབ་དོན་ཀྲུའུ་རིན་དང་དེ་ནས་དོན་བྱེད་ཁང་ཚུགས་སྐབས་དེ་གའི་རྒྱུན་ཨུ་དང་།རིག་སློབ་ཁོའི་ཁོ་ཀྲང་གཅིག་ལྕོགས་མཛད།1960ལོ་ནས་བཟུང་སྔ་རྗེས་སུ་གཞིས་རྩེ་ས་ཁུལ་སྲིད་གྲོས་དང་། ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་སྲིད་གྲོས། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་སྲིད་གྲོས་བཅས་ཀྱི་ཨུ་ཡོན་དང་། རྒྱུན་ལས་ཨུ་ཡོན་མཛད་མྱོང་། སྤྱི་ལོ1981ལོ་ནས1987ལོའི་བར་ལྗོངས་སྲིད་གྲོས་རིག་གནས་ལོ་རྒྱུས་དཔྱད་གཞིའི་རྒྱུ་ཆ་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཀྲུའུ་རིན་མཛད་ཅིང་། སྤྱི་ལོ1981ལོ་ནས1993ལོའི་བར་ལྗོངས་རིག་གནས་སྒྱུ་རྩལ་མཉམ་ཚོགས་སྐབས་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་ཨུ་ཡོན་ལྷན་ཁང་གི་ཀྲུའུ་ཞི་གཞོན་པ་མཛད། སྤྱི་ལོ་1983ལོ་ནས1987ལོའི་བར་བོད་ལྗོངས་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་ཁང་གི་ཡོན་ཀྲང་གཞོན་པ་མཛད་པ་དང་སྤྱི་ལོ1987ལོར་ལྗོངས་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་ཁང་གི་ཞིབ་འཇུག་པའི་གོ་མིང་བཞེས། སྤྱི་ལོ1991ལོར་རྒྱལ་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ཁང་ནས་དམིགས་བསལ་ཕོགས་སྣོན་གྱི་བྱ་དགའི་གཟེངས་བསྟོད་ལག་འཁྱེར་བསྩལ། སྤྱི་ལོ1998ལོར་ལས་འཁྱུར་ངལ་གསོ་མཛད་དེ1999ལོར་བོད་ལྗོངས་སློབ་ཆེན་གྱི་གདན་ཞུས་ལྟར་བོད་རིགས་རབ་འབྱམས་ཞིབ་འཇུག་སློབ་མའི་གཙོ་ཁྲིད་སློབ་དཔོན་མཛད་པ་མ་ཟད་གཞན་ཡང་རྒྱལ་ཡོངས་སྲིད་གྲོས་ཀྱི་ཨུ་ཡོན་དང་། ལྗོངས་མི་དམངས་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཀྲུའུ་རིན་གཞོན་པ་སོགས་གནང་མྱོང་།
        བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་ཐད《བོད་ལྗོངས་ཞིབ་འཇུག》དང《ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པ》སོགས་བོད་ཡིག་དུས་དེབ་ཐོག་དཔྱད་རྩོམ་ལྔ་བཅུ་ལྷག་ཙམ་སྤེལ་མཛད་པའི་ནང་ནས《བོད་ཀྱི་ལྷ་གསོལ་བསང་གཏོང་གི་ཡུལ་གོམས་སྐོར་ཅུང་ཟད་གླེང་བ》ཞེས་པར1990ལོར་ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པའི་དུས་དེབ་ཀྱི་ཕུལ་བྱུང་བརྩམས་བྱ་དཔྱད་བསྡུར་སྐབས་བོད་ཡིག་དཔྱད་རྩོམ་རིག་པ་དང་པོའི་གཟེངས་བསྟོད་བྱ་དགའ་ཐོབ་པ་དང་། དེ་མིན་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་ནི་བོད་རང་གི་མི་ཞིག་ཡིན་ཞེས་པར1986ལོར་བོད་ལྗོངས་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་ཁང་གི་དཔྱད་རྩོམ་དཔྱད་བསྡུར་གྱི་ཨང་དང་པོ་ཐོབ། གཞན་ཡང《བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ》སོགས་དུས་དེབ་ཕལ་ཆེའི་ནང་སྙན་ངག་དང་། དཔྱད་གཏམ། བརྩམས་སྒྲུང་། ལྷུག་རྩོམ་སོགས་རྩོམ་རིག་གི་བརྩམས་ཆོས་མང་པོ་སྤེལ་མཛད་པ་ལས་ཀ་ཕྲེང་སྙན་ཚིག  བསིལ་དུས་ཀྱི་བོད་ལྗོངས་ཞེས་པར1981ལོར་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སྐབས་དང་པོའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་གསར་རྩོམ་དཔྱད་བསྡུར་སྐབས་གསར་རྩོམ་གྱི་གཟེངས་བསྟོད་བྱ་དགའ་ཐོབ་པ་དང་། སྒྲ་རྒྱན་སྙན་ངག་ལྷ་ས་སྐྱིད་གླུ་ཞེས་པས1985ལོར་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སྐབས་གཉིས་པའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་གསར་རྩོམ་དཔྱད་བསྡུར་ནང་རྩོམ་རིག་གསར་རྩོམ་གྱི་བྱ་དགའ་ཐོབ་པ་དང་། གཞན་ཡང་ཞིང་ལྗོངས་ལྔའི་བོད་ཡིག་གསར་རྩོམ་དཔྱད་བསྡུར་སྐབས་བྱ་དགའ་རིགས་གཉིས་དང་། ལྗོངས་རིམ་པའི་བྱ་དགའ་ཐེངས་བདུན་བཅས་ཐོབ། བརྩམས་ཆོས་ཀྱི་ཐད་ཡིག་འབྲུ་ཁྲི་བརྒྱ་ལོང་བའི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རགས་རིམ་གཡུ་ཡི་ཕྲེང་བ་ཞེས་པ་ལྷན་རྩོམ་མཛད་པ་ཅན་དང་། གཏམ་མཛོད་མེས་པོའི་ཞལ་རྒྱུན་ཞེས་པ་ཡིག་འབྲུ་ཁྲི16ལྷག་ཅན། ཕུ་བོས་ནུ་བོར་བཏམས་ཤིང་བསྟན་པའི་མདོ་རྩ་འགྲེལ་ཞེས་པ་ཡིག་འབྲུ10ཙམ་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་པའི་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་གིས་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་བྱས་པའི《ཆབ་སྤེལ་ཚེ་བརྟན་ཕུན་ཚོགས་ཀྱི་གསུང་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས》ཡིག་འབྲུ་ཁྲི40བདག་ཉིད་ཅན་དང་། དེ་མིན《ཞྭ་སྒབ་པའི་བོད་ཀྱི་སྲིད་དོན་རྒྱལ་རབས་དང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ངོ་མ》ཞེས་པའི་དོན་ཚན64ལ་ཡིག་འབྲུ་ཁྲི15ཙམ་ཡོད་པ་སོགས་སྒེར་དང་ཐུན་མོང་དུ་རྩོམ་བསྒྲིགས་མཛད་པའི་གསུང་རྩོམ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་དག་གི་གཟུ་བོར་གནས་པའི་མཁས་པ་རྣམས་དང་། བློ་གསལ་དོན་གཉེར་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གསོས་སུ་སྨིན་པར་ལགས་སོ།།
        ཁོང་གིས་སྔ་གཞུག་ཏུ་བོད་ལྗོངས་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་ཁང་གི་ཞིབ་འཇུག་པ་དང་ཡོན་ཀྲང་གཞོན་པ། བོད་ལྗོངས་རྩོམ་རིག་སྒྱུ་རྩལ་མཉམ་འབྲེལ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཀྲུའུ་ཞི་གཞོན་པ། ཀྲུང་གོའི་རྩོམ་པ་པོའི་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་དང་། ཀྲུང་གོའི་རྩོམ་པ་པོའི་ལྷན་ཚོགས་བོད་ཡན་ལག་ཚོགས་པའི་མཚན་འཛིན་ཀྲུའུ་ཞི་སོགས་མཛད་མྱོང་།